KANUNUN BÜTÜN TEKLİFLERİN REDDEDİLMESİ VE İHALENİN İPTALİ HÜKMÜ
İLE İLGİLİ EMSAL MAHKEME KARARLARI
(Kanunun 39’uncu Maddesi)
Konu: İhalede geçerli teklif kalmazsa ihale iptal edileceği hakkında
Karar Veren Mahkeme: Ankara 10. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 27.05.2011
Karar Sayısı : E:2010/1174, K: 2011/969
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
… Dava konusu ihalede, geçerli teklif sahibi istekli kalmadığı anlaşıldığından yukarıya alınan yasa hükümleri uyarınca ihalenin iptal edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Konu: İhaleyi yapan idarenin üst kuruluşu tarafından yapılan inceleme ve Kurul tarafından alınan kararlar neticesinde geçerli teklif kalmaması nedeniyle ihale iptal edilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 12.07.2012
Karar Sayısı : E:2011/1218, K: 2012/2153
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden, …Ardahan İl Müdürlüğü tarafından 29.11.2010 tarihinde yapılan ihaleye 6 istekli tarafından teklif verildiği, 2 isteklinin teklifi idarece değerlendirme dışı bırakıldığı, geriye kalan dört istekliden Ö..-F… Ltd. Sti.'nin teklifinin 22.12.2010 tarihli ihale komisyon kararı ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, davacının, idarece yapılan değerlendirmenin hatalı olduğu yönündeki iddiası ile 27.12.2010 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 04.01.2011 tarihli işlemi ile şikayeti uygun bulmadığı, idarenin kararının 07.01.2011 tarihinde davacıya bildirildiği ve davacının 12.01.2011 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, Kurulun 31.01.2010 tarih ve 2011/U.1-466 sayılı kararı ile; idarece teklifleri geçerli- kabul edilen dört istekliden üçü olan Ö…-F… Tic. Ltd. …tekliflerinin eksik belge kapsamında değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde düzeltici işlem kararı alındığı, ayrıca idarece yapılan mevzuata aykırı işlemler nedeniyle tespit edilen aykırılıklara ilişkin olarak incelenmek ve değerlendirilmek üzere konunun … Üst İdaresine bildirilmesine karar verildiği, Kurulun 31.01.2011 tarih ve 2011/UH.I-466 sayılı kararı ile ihalede tek geçerli teklif kaldığı, idarece Kurul kararı gereği olarak 25.02.2011 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin davacı üzerinde bırakıldığı, 14.03.2011 tarihli yazı ile de davacının sözleşmeye davet edildiği, ancak Kurul kararı gereğince Üst Kuruluş olan … Genel Müdürlüğü tarafından söz konusu ihale ile ilgili olarak inceleme başlatıldığından idarece sözleşmeye davet süresi uzatılarak 21.03.2011 tarihli yazı ile davacıya bildirimde bulunulduğu, Üst Kuruluş tarafından ihale ile ilgili olarak bir rapor düzenlendiği ve raporda ihalede tespit edilen mevzuata aykırılıklara yer verilerek ihalenin iptalinin talep edildiği, Kumlun 31.01.2011 tarih ve 20 11/UH.I-466· sayılı kararı ile gerekli inceleme yapılmak üzere Üst Kuruluş Genel Müdürlüğü'ne de bildirim yapıldığı, söz konusu bildirim üzerine düzenlenen raporla, ihalede mevzuata aykırı işlemlerin tespit edildiğinin belirlendiği, mevzuata aykırı olarak düzenlenen ihale dokümanına göre değerlendirme yapılamayacağı, ihale dokümanı ile taahhütname istenmemesi gerekirken taahhütname istenerek davacı tarafından verilen taahhütnamenin de kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı ve bu haliyle idarece yapılan mevzuata aykırı işlemler nedeniyle geçerli teklif kalmadığı hususunda tespit yapılarak ihalenin iptal edildiği, bunun üzerine davacının 18.04.2011 tarihinde yaptığı şikâyetbaşvurusunun, idarenin 25.04.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, 02.05.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunduğu, dava konusu karar ile de idarece alınan iptal kararının yerinde olduğu sonucuna ulaşılarak davacının itirazen şikâyetbaşvurusunun reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu uyuşmazlıkta, idarece yapılan mevzuata aykırı işlemler nedeniyle söz konusu ihalede geçerli teklif kalmadığı anlaşıldığından, ihalenin iptal edilmesinde ve bu işleme karşı yapılan itirazen şikâyetbaşvurusunun reddine ilişkin dava konusu kararda hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Konu: Benzer yörelerdeki fiyatlar karşılaştırılarak, ihalede yeterli rekabet oluşmadığı nedeniyle ihale iptal edilebilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 23.10.2012
Karar Sayısı : E:2012/1449 K:2012/1353
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyanın incelenmesinden; …Genel Müdürlüğü Harita Dairesi 14.11.2006 tarihinde açık ihale usulü ile Atayurt/Mersin Halihazır Harita İşi ihalesinin yapıldığı, söz konusu ihalede 14 firmanın ihale dokümanı satın aldığı, bunlardan 9 firmanın teklif sunduğu, bu firmaların tümünün tekliflerinin geçerli sayıldığı, yaklaşık maliyetin 640,640- TL olduğu söz konusu ihalede 444.000- TL teklif veren E… Harita Mühendislik San. Tic. Ltd. Şti.+ T… Mühendislik ve Tic. Ltd. Sti. ortak girişiminin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, daha sonra istekliler tarafından teklif edilen bedellerin benzer yörelerde ihalesi yapılan diğer işler için teklif edilen bedellerle kıyaslandığında yeterli olmadığı gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği, ihale komisyonunun bu kararı üzerine 07.02.2007 tarihinde ihalenin iptal edildiği, teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu belirlenen yukarıda adı geçen firma tarafından yapılan şikâyetbaşvurusunun reddi üzerine yapılan itirazen şikâyetbaşvurusu sonucunda Kamu İhale Kurulunun dava konusu kararı ile ihalenin iptali işleminin iptaline karar verildiği, bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusu ihalede, her ne kadar idarece istekliler tarafından teklif edilen bedellerin benzer yörelerde ihalesi yapılan diğer işler için teklif edilen bedellerle kıyaslandığında yeterli olmadığı gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verilmiş ise de, bu ölçütün ne olduğunun ve hangi kriterler esas alınarak teklifin yeterli olmadığının somut olarak ortaya konulamadığı anlaşılmaktadır. Diğer yandan söz konusu ihalede sunulan teklifler ve ihale koşulları farklı olduğundan tekliflere ilişkin değerlendirmenin de ancak bu koşullara bağlı olarak yapılması gerekmektedir.
Bu durumda; ihaleye yeterli sayıda teklif verilmesi nedeniyle rekabetin oluştuğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenen firmanın teklifinin yaklaşık maliyetten %30 civarında daha düşük olduğu hususları dikkate alındığında; istekliler tarafından teklif edilen bedellerin benzer yörelerde ihalesi yapılan diğer işler için teklif edilen bedellerle kıyaslandığında yeterli olmadığı gerekçesinin hukuken kabul edilebilir, geçerli bir sebep olmadığı anlaşıldığından, ihalenin iptaline ilişkin işlemin iptaline karar verilmesine ilişkin dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Konu: İhale yetkilisi, ihale üzerinde kalan teklif yaklaşık maliyetten daha düşük olduğunda dahi, daha başka ihaleleri örnek gösterip, yeterli kırım olmadığından bahisle ihaleyi iptal edebilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 10. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 10.02.2011
Karar Sayısı : E:2011/336, K: 2011/175
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dosyanın incelenmesinden, …hazır yemek ihtiyacını karşılamak amacıyla, … Bakanlığı tarafından, 40 birlik/kurum için, 02.02.2010 tarihinde, birbirinden bağımsız olsa da, benzer ve eş zamanlı olarak gerçekleştirilen ihaleler kapsamında bulunan dava konusu …Komutanlığı için yapılan ihaleye üç isteklinin katıldığı, bu isteklilerden en düşük teklif veren isteklinin ortaklarının tamamı hakkında kamu davası açıldığından bahisle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin kalan iki geçerli tekliften, yaklaşık maliyete göre % 3,09 indirimli fiyat teklif eden davacı iş ortaklığı üzerinde kaldıktan sonra, ihale yetkilisince dava konusu ihalenin, aynı tarihte farklı kısımlarda yapılan benzer nitelikteki diğer ihalelerde gerçekleşen katılım ve fiyatlarla kıyaslanması sonucu, ihale bedelinin pahalı bulunduğundan bahisle dava konusu işlemle iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu ihaleye üç isteklinin katıldığı, en düşük fiyat veren isteklinin ihale dışı bırakılması üzerine ihalede yalnızca iki teklifin değerlendirmeye alındığı, tekliflerin birbirine ve yaklaşık maliyet değerine yakın olduğu ve bu teklifler arasında en avantajlı teklif olarak belirlenen teklifin kırım oranının yalnızca %3,09 olduğu dikkate alındığında, bu hususların idarece aynı tarihte yapılan benzer ihalelerdeki katılımcı sayısı ve yaklaşık maliyete göre gerçekleşen indirim oranları ile de kıyaslanması sonucunda teklifin pahalı olduğu gerekçesiyle ve somut verilerle değerlendirme yapılarak ihalenin iptal edildiği anlaşıldığından, ihale yetkilisinin takdir yetkisini, dava konusu ihalenin iptali yönünde kullanılmasında kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Nitekim dava konusu ihalenin iptali üzerine idare tarafından, ihale konusu iş için 12.04.2010 tarihinde 8 isteklinin katılımıyla yapılan ikinci ihalede verilen tekliflerin dava konusu ihalede verilen fiyatlara nazaran çok daha düşük olduğu görülmüştür.
Konu: İhale yetkilisinin ihalede belge eksikliğinden dolayı ihalede değerlendirme dışı bırakılan istekli ile ihale üzerinde kalan istekli arasında büyük fiyat farkı bulunduğu gerekçesiyle ihale iptal etmesi mümkün müdür?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 29.02.2012
Karar Sayısı : E: 2011/1942, K: 2012/233
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; …Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 03.08.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "… Yapım İşi" ihalesinde, yaklaşık maliyetin toplam 2.980.136,76- TL olarak belirlendiği ve ihaleye 5 isteklinin katıldığı, yapılan değerlendirme sonucunda 04.08.2011 tarihli ihale komisyon kararı ihalenin 2.759.058,50-TL teklif veren davacı şirket üzerinde bırakıldığı, anılan ihalede 2.194.305,45- TL teklif ile en düşük teklifi veren E… İnş. Ltd Şti – E…. Ltd. Şti İş Ortaklığının teklifinin İdari Şartnamenin 7.4.2. maddesinin (a) bendinde istenen cari oran değerini sağlamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, anılan İş Ortaklığının 05.08.2011 tarihinde şikâyetbaşvurusunda bulunduğu, 15.08.2011 tarihli ihale komisyon kararı ile şikâyetbaşvurusunun reddine karar verildiği, bu kararın onaylanması için gönderildiği ihale yetkilisi tarafından 19.08.2011 tarihli karar ile, anılan İş Ortaklığının Denizli Saraylar Vergi Dairesi Müdürlüğünden aldığı belgelerde yer alan bilgilerin incelenmesi suretiyle ihalenin sonuçlandırılması gerekirken mali yeterlilikle ilgili elenmesinin doğru olmadığına, ayrıca bu İş Ortaklığının teklifi ile ihale üzerinde bırakılan davacı şirketin teklifi arasındaki farkın 564.753,05- TL olduğu, bu farkın aynı zamanda kamu zararı olarak değerlendirilmesi gerektiği, işin yapımı açısından da üniversitenin kamu zararını göz ardı edecek bir ivedilik durumunun da söz konusu olmadığı, bu nedenle Kamu İhale Kanununun 40. maddesine göre ihalenin iptaline karar verildiği, davacı şirket tarafından bu komisyon kararına karşı 24.08.2011 tarihinde itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu, Kamu İhale Kurulu'nun 15.09.2011 tarih ve 2011/UY.III-3141 sayılı kararıyla, söz konusu İş Ortaklığının teklif dosyasındaki bilanço değerlerinde yer alan çelişkilerden dolayı teklifinin idare tarafından değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olduğu, ayrıca bu bilançolara ilişkin sonradan tamamlatılma yapılamayacağından ortak girişimin şikâyetbaşvurusunun ihale komisyonu tarafından uygun bulunmamasının yerinde olduğu, öte yandan ihale yetkilisi tarafından ihalenin iptal edilmesinin de yerinde olduğu sonucuna varılarak, 4734 sayılı Kanunun 54. maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi uyarınca itirazen şikâyetbaşvurusunun reddine karar verildiği, bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu olayda, dava konusu Kamu İhale Kurulu kararıyla, en düşük teklifi veren iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği ve davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunda bu yönde belirttiği hususları uygun gördüğü anlaşılmakla birlikte, ihale yetkilisinin ihaleyi iptal etmesinin de yerinde olduğu sonucuna varıldığı görülmektedir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre, ihale yetkilisinin, ihale komisyonu karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edebileceği, dava konusu olayda, ihale yetkilisinin İş Ortaklığının teklifi ile en yakın teklif sahibi olan davacı şirketin teklifi arasında 564.753,05-TL fark olduğu ve bu farkın aynı zamanda kamu zararı olarak değerlendirilmesi gerektiğine ve ayrıca işin yapımı açısından üniversitede kamu zararını göz ardı edecek bir ivedilik durumunun da söz konusu olmadığı gerekçeleriyle ihalenin iptaline karar verdiği, ihalede en düşük teklifi veren iş ortaklığının 2010 yılına ait bilanço değerlerinde çelişkiler bulunması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması mevzuata uygun görülmekle birlikte anılan iş ortaklığının, 05.08.2011 tarihli şikâyetdilekçesinde, bilanço değerlerindeki hatanın mali müşavir tarafından sehven yapıldığının ifade edildiği, ayrıca Denizli Saraylar Vergi Dairesinden aldığı 2010 yılına ait bilanço değerlerini gösteren belgede, 2010 yılına ait cari oranının 0,79 olduğu ve idari şartnamede yer alan şartı sağladığının belirtildiği, dolayısıyla sunmuş olduğu teklife yönelik başkaca bir eksiklik bulunmayan anılan iş ortaklığının teklifi değerlendirme dışı kalmış olsa bile dava konusu ihalenin, iş ortaklığının teklif ettiği fiyatla yapılabileceği yönünde bir kanaatin oluştuğu, buna paralel olarak ihale yetkilisince söz konusu iş ortaklığı ile davacı şirketin tekliflerinin kıyaslanması suretiyle teklifler arasındaki fark ve üniversite açısından ivedilik arz eden bir durumun da bulunmadığını belirtilerek ihaleyi iptal ettiği anlaşılmakla, ihale yetkilisinin ihaleyi iptal etme yönündeki takdir yetkisini hukuka ve mevzuata uygun olarak kullandığı sonucuna varıldığından davacı şirketin itirazen şikâyetbaşvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kamu ihale Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Öte yandan, ihale komisyonunun iş ortaklığının şikâyetbaşvurusunun reddine ilişkin kararını verdiği 15.08.2011 tarihinden sonra beş gün içerisinde 19.08.2011 tarihinde ihale yetkilisinin ihaleyi iptal ve süre hususu yönünden bir aykırılığın bulunmadığı anlaşıldığından, davacının bu yöndeki iddiası yerinde görülmemiştir.
Konu: Teklif sürelerinin olduğu ve yeni ihtiyaçlar oluştuğu gerekçesiyle ihale iptal edilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 28.12.2011
Karar Sayısı : E: 2011/478, K: 2011/1859
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; …Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 25.03.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "… İnşaatı İşi" ihalesinde teklif fiyatı tespit edilen sınır değerin altında kalan 12 isteklinin teklifine ilişkin olarak aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, bu tekliflerden II isteklinin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin G… A.Ş.'nin üzerinde bırakıldığı, Encan Ş… tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarının da mevzuata uygun olmadığı iddialarıyla yapılan itirazen şikâyetbaşvurusu üzerine 12.07.2010 gün ve 2010/UY.III -2069 sayılı kararı ile, ihale komisyonu tarafından ihale üzerinde bırakılan istekli G… A.Ş.'nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği belirtilerek düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği, Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Dairesi Başkanlığı'nın 26.07.2010 günlü kararına istinaden, Yönetim Kurulunca, ihaleye ilişkin itirazlar nedeniyle sürecin çok uzadığı ve isteklilerin verdikleri tekliflerin geçerlilik süreleri dolduğu, ayrıca uzayan süreç içerisinde idarelerine yeni şebeke taleplerinin geldiği ve yeni ihtiyaçları da kapsama alarak ve piyasa koşullarına göre hazırlanacak yaklaşık maliyet ile yeni bir ihaleye çıkılmasının daha ekonomik ve rantabl olacağı gerekçeleri ile 28.07.2010 tarihinde söz konusu ihalenin iptal edildiği, bunun üzerine Encan Ş… tarafından yapılan itirazen şikâyetbaşvurusu sonucu dava konusu işlemle ihalenin iptaline ilişkin idare kararının iptal edildiği, bu işlemin iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Teklif geçerlilik süresinin dolmasının, sözleşmenin imzalanması ve ihale sürecinin devamı açısından engel bir nitelik taşımadığı ve ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Diğer yandan sonradan yeni ihtiyaçların ortaya çıkmasının, çıkılan ihalenin iptalini gerektirmeyeceği de açıktır.
Bu durumda; … Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 25.03.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihale sürecinin çok uzadığı ve teklif geçerlilik süresinin dolduğu ve uzayan süreç içerisinde yeni şebeke taleplerinin geldiği gerekçe gösterilerek iptal edilmesine yönelik idare işleminin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle; davanın reddine, oybirliğiyle karar verildi.
Konu : İhale yetkilisi, hadd-i layık olmadığı gerekçesiyle tüm teklifleri geçersiz sayarak, ihaleyi iptal etmesi mümkün mü?
Karar Veren Mahkeme: Danıştay 13. Dairesi
Karar Tarihi: 27.01.2012
Karar Sayısı: E:2008/9487, K:2012/181
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
…Başkanlığı'nca 08.11.2006 tarihinde açık ihale, usulüyle yapılan "… Sayısal Halihazır Harita İşi" ihalesine on isteklinin katıldığı, bu isteklilerin sekizinin tekliflerinin geçerli sayıldığı ve K… Haritacılık ve Plan Limited Şirketi’nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğunun belirlendiği, ancak 08.12.2006 tarih ve 52665 sayılı Genel Müdür Oluru ile birinci en avantajlı teklif sahibi firmanın teklif etmiş olduğu bedelin hadd-i layık olmadığı ve söz konusu işin yeniden ihaleye çıkarılması gerektiği gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği, ihalenin iptaline ilişkin işlemde teklif edilen bedelin hadd-i layık olmama nedenleri açıkça belirtilmemiş olmakla birlikte, ihaleyi yapan …Müdürlüğü’nce gerek dava dilekçesinde gerekse temyiz dilekçesinde benzer yörelere ilişkin yapılan sayısal halihazır harita işi ihalelerinde kırım oranlarının yaklaşık maliyete göre çok daha fazla olduğunun belirtildiği, buna rağmen Kamu İhale Kurulu'nun dava konusu işlemi ile, idarenin ihalenin iptaline yönelik gerekçesinin mevzuata uygun bulunmadığı belirtilerek, ihalenin iptaline ilişkin kararın iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; dava konusu ihalede yeterli sayıda katılım gerçekleşmiş ise de, idarenin, ihaledeki en avantajlı teklifin hadd-i layık olmadığı sonucuna, yaklaşık maliyete göre indirim oranlarını benzer ihalelerle kıyaslamak suretiyle vardığı ve takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerini gözeterek kullandığı anlaşıldığından, ihalenin iptaline yönelik idare işlemini iptal eden dava konusu Kamu İhale Kurulu kararının iptali gerekirken, davanın reddi yolunda hüküm kuran idare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
Konu : İhale yetkilisinin, birinci en avantajlı teklif sahibi firmanın teklif etmiş olduğu bedelin hadd-i layık olmadığı ve söz konusu işin yeniden ihaleye çıkarılması gerektiği gerekçesiyle ihaleyi iptal etmesi mümkün mü?
Karar Veren Mahkeme: Danıştay 13. Dairesi
Karar Tarihi: 06.06.2011
Karar Sayısı: E:2008/4481, K:2011/2692
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
… Başkanlığı tarafından 14.11.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Elmalı/Antalya Sayısal Halihazır Harita İşi” İhalesine ilişkin olarak;
Ş.-K. Ltd. Şti.’nin 16.02.2007 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusu hakkında alınan 22.03.2007 tarih ve 2007/UH.Z-1080 sayılı karar ile; “İdarenin 08.12.2006 olur tarihli ihalenin iptaline yönelik kararının iptaline” karar verilmiştir.
… Genel Müdürlüğü tarafından anılan Kurul Kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada Ankara 16. İdare Mahkemesi tarafından 31.12.2007 tarih ve E:2007/1403, K:2007/1720 sayılı karar ile; “Davanın reddine” karar verilmiştir.
Anılan Mahkeme kararına karşı davacı tarafından Danıştay 13. Dairesi’ne temyiz başvurunda bulunulmuş olup, Danıştay 13. Dairesi tarafından 06.06.2011 tarih ve E:2008/4481, K:2011/2692 sayılı karar ile;
“…. ihale yetkilisinin, ihale komisyonu kararları üzerine ihaleyi onaylamayıp iptal etme yetkisine sahip olduğu kuşkusuz olmakla birlikte, idarenin bu konudaki takdir yetkisini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanması, diğer bir deyişle, ihalenin onaylanıp onaylanmaması noktasında, makul ve meşru sebepleri dikkate alarak karar vermesi gerekmektedir. Kamu yararının ve hizmet gereklerinin somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediğinin denetimi ise yargı yerlerince yapılabilecektir. İhale işlemleri bakımından takdir yetkisinin denetiminde, 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesindeki temel ihale ilkelerinin gözetilmesi gerektiği gibi idare hukukuna hâkim olan hukukî güvenilirlik, idarî istikrar gibi ilkelerin de dikkate alınması zorunludur. Diğer yandan, kamu yararının gerçekleşmesi bakımından idare tarafından, daha önce yapılan ihalelerde oluşan teklif bedelleri, kırım oranları ve katılımcı sayısı gibi kriterlerin dikkate alınarak takdir yetkisinin kullanılmasında hukukî bir engel bulunmamaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; … Başkanlığınca 14.11.2006 tarihinde açık ihale usulüyle yapılan "Elmalı/Antalya Sayısal Halihazır Harita İşi" ihalesine sekiz isteklinin katıldığı, bu isteklilerin yedisinin tekliflerinin geçerli sayıldığı ve Ş.-K. Limited Şirketi'nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğunun belirlendiği, ancak 08.12.2006 tarih ve 52660 sayılı Genel Müdür Oluru ile birinci en avantajlı teklif sahibi firmanın teklif etmiş olduğu bedelin hadd-i layık olmadığı ve söz konusu işin yeniden ihaleye çıkarılması gerektiği gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği, ihalenin iptaline ilişkin işlemde teklif edilen bedelin hadd-i layık olmama nedenleri açıkça belirtilmemiş olmakla birlikte, ihaleyi yapan …. Genel Müdürlüğü’nce gerek dava dilekçesinde gerekse temyiz dilekçesinde benzer yörelere ilişkin yapılan sayısal halihazır harita işi ihalelerinde kırım oranlarının yaklaşık maliyete göre çok daha fazla olduğunun belirtildiği, buna rağmen Kamu İhale Kurulu'nun dava konusu işlemi ile, idarenin ihalenin iptaline yönelik gerekçesinin mevzuata uygun bulunmadığı belirtilerek, ihalenin iptaline ilişkin kararın iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; dava konusu ihalede yeterli sayıda katılım gerçekleşmiş ise de, idarenin, ihaledeki en avantajlı teklifin hadd-i layık olmadığı sonucuna, yaklaşık maliyete göre indirim oranlarını benzer ihalelerle kıyaslamak suretiyle vardığı ve takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerini gözeterek kullandığı anlaşıldığından, ihalenin iptaline yönelik idare işlemini iptal eden dava konusu Kamu İhale Kurulu kararının iptali gerekirken, davanın reddi yolunda hüküm kuran İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı” gerekçeleri ile “Ankara 16. İdare Mahkemesinin 31.12.2007 tarih ve E:2007/1403, K:2007/1720 sayılı kararının bozulmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine”” karar verilmiştir.
Konu : İdare gerekli teknik inceleme yapmadan ihaleyi iptal edebilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 24.12.2009
Karar Sayısı: E:2009/221, K:2009/1952
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
… Başkanlığı tarafından 21.08.2008 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Azot Üretim Cihazı” ihalesine ilişkin olarak İ… Ltd. Şti. tarafından yapılan şikâyet başvurusu üzerine, Kamu İhale Kurulunun 01.12.2008 tarih ve 2008/UM.I-4831 sayılı kararı ile; “İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline” karar verilmiştir.
01.12.2008 tarihli ve 2008/UM.I-4831 sayılı kararın iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle İ… Ltd. Şti. tarafından açılan davada Ankara 7. İdare Mahkemesince verilen 24.12.2009 tarih ve E:2009/221, K:2009/1952 sayılı kararda özetle;
"...T… firması tarafından sunulan Cryomech Lnp 40 cihazının teknik özellikler itibariyle teknik şartnameye uygun olmadığına ilişkin iddianın teknik bir araştırmayı gerektirdiği, nitekim davalı İdare tarafından konuyla ilgili olarak Yüksek Öğrenim Kurumuna bildirimde bulunulması gerektiği ancak, Abant İzzet Baysal Üniversitesinin sıvı azot üretim sistemi ihalesine katılan T… Firmasının sunduğu CF belgesinin inceleme konusu ihaleye sunduğu belgenin aynı olduğu, diğer ihalede Yüksek Öğrenim Kurumuna bildirimde bulunulması nedeniyle bu konuda bildirim yoluna gidilmeyerek bu konuda bilimsel bir inceleme yapılmadan ayrıca cihazla ilgili CE belgesi konusunda da Cryomech firmasından ve konuyla ilgili olabilecek diğer Kurum ve Kuruluşlardan belgenin varlığı ve gerçekliği konusunda araştırma yapılmadan yeminli tercüme bürosu ile noter onayının yeterli görüldüğü, dolayısıyla davalı idare tarafından eksik incelemeye dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı .... " gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Konu: Kaynakların daha verimli kullanılması amacıyla iki idarenin ihalenin birleştirilmesi nedeniyle yapılan ihale iptali mevzuata uygun mudur?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi:24.11.2011
Karar Sayısı : E: 2011/576, K: 2011/1556
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirketin … Devlet Hastanesi Başhekimliğince gerçekleştirilen "2011-2012 Mali Yıllara Ait Malzemeli, Taşımalı, Dağıtım ve Sonrası Yemek Hizmet Alımı" ihalesine katıldığı ve 02.12.2010 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin uhdesinde kaldığı, bilahare 14.12.2010 tarihinde A… Ltd. Şti. tarafından yapılan şikâyetbaşvurusu üzerine 24.12.2010 tarihinde Baştabip Prof. Dr. Yusuf Y…'dan alınan olur ile; "Sağlık Bakanlığı'nın 09.11.2010 tarih ve 4599 sayılı kararına istinaden, 20.12.2010 tarihinde mevcut ….Hastanesi Baştabipliğinin statüsü kaldırılarak … Eğitim ve Araştırma Hastanesine entegre edilerek tek başhekimlik tarafından yürütülmeye başlandığı, aynı zamanda …. Eğitim ve Araştırma Hastanesinin bu hizmet alımı ile ilgili ihale sürecinin devam etmekte olduğu, … Eğitim ve Araştırma Hastanesinin ihale sürecinin beklenmesi, aynı hizmetin farklı firmalar ve farklı şekilde yürütülmesi, içinden çıkılmaz bir hal alacağından önemli olduğu, taşımalı yemek hizmetinin takibinin zorluğu nedeni ile sakıncalı olması, reddedilen tekliflerin düşük olması, Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 2009/64 sayılı Genelgesine göre mevcut işçi sayısı ile ihaleye çıkılması gerektiği ve daha düşük fiyatla onaylanan ancak Kamu İhale Kurulu'na itirazen başvuru sonucunda nihai karara bağlanacak olan, … Eğitim ve Araştırma Hastanesi ihalesinin sonuçlandırılarak, hastanenin modern mutfağında yemek hizmetinin yürütülmesinin daha uygun olacağı" gerekçeleriyle ihalenin iptaline karar verildiği ve 29.12.2010 gün ve 20205 sayılı yazı ile durumun davacıya bildirildiği, bunun üzerine davacı tarafından idareye yapılan şikâyetbaşvurusunun reddi üzerine 05.01.2011 tarihinde Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu, Kurul tarafından yapılan inceleme neticesinde dava konusu 14.02.2011 gün ve 20111UH.III-689 sayılı kararla; her iki hastanenin tek baştabiplik idaresi altında faaliyet gösterecek olması nedeni ile alım konusu hizmet ile ilgili çalışmanın yeniden yapılarak hizmetin aynı yükleniciye gördürülmesinin alım konusu hizmetin niteliğinin sağlanması ve kaynakların verimli kullanılması bakımından daha uygun olacağı, bu sebeple ihalenin iptaline ilişkin işlemin yerinde olduğu gerekçesiyle itirazen şikâyetbaşvurusunun reddedildiği, bakılmakta olan davanın söz konusu Kurul kararının iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen Kamu İhale Kanunu'nun 39. maddesindeki düzenleme gereği idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme konusunda takdir yetkisi bulunduğu açıktır. Bununla birlikte, idarenin bu konudaki takdir yetkisi ise mutlak ve sınırsız olmayıp, bu yetkinin Kanunun 5. maddesinde düzenlenen; saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenirlik, gizlilik, kamuoyu denetimi, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması gibi temel ihale ilkelerinin sağlanması amacıyla, kamu yararı ve hizmet gerekleri kapsamında kullanılması gerekmektedir.
Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; …Devlet Hastanesinin 20.12.2010 tarihinden itibaren … Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği idaresi altında faaliyet göstermeye başladığı ve uyuşmazlık konusu ihalenin de 24.12.2010 tarihinde iptal edildiği, diğer taraftan davacıya gönderilen yazıda ihale sürecinin devam ettiği belirtilen … Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından gerçekleştirilen ihalenin ise 19.01.2011 tarihinde iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, mevcut durum itibariyle hem …Devlet Hastanesi Başhekimliğince 22.11.2011 tarihinde gerçekleştirilen "2011-2012 Mali Yıllara Ait Malzemeli, Taşımalı, Dağıtım ve Sonrası Yemek Hizmet Alımı" ihalesinin, hem de … Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından 27.10.2010 tarihinde gerçekleştirilen "2010-2011 Mali Yılları 14 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmet Alımı" ihalesinin iptal edilmiş olduğu, ayrıca her iki hastanenin tek Baştabiplik idaresi altında faaliyet gösterecek olması nedeni ile hizmetin aynı yükleniciye gördürülmesinin alım konusu hizmetin niteliğinin arttırılması ve temel ihale ilkelerinden olan kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanması bakımından daha uygun olacağı göz önüne alındığında, ihalenin iptaline ilişkin işlemin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu, bu bakımdan itirazen şikâyetbaşvurusunun reddine ilişkin 14.02.2011 gün ve 2011IUH.III-689 sayılı Kurul kararının da hukuka uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Konu : İhalede geçerli tek teklifin kaldığı ihale, rekabet oluşmadığı gerekçesiyle iptal edilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara Bölge İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 04.05.2011
Karar Sayısı: Y.D. İtiraz No:2011/2179
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
… Müdürlüğü tarafından 03.05.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “…Sürekli Eğitim Merkezi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak O… A. Ş. – N. Ş. ortak girişiminin 28.05.2010 tarih ve 12622 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusu üzerine, Kamu İhale Kurulu’nun 21.06.2010 tarih ve 2010/UY.I-1752 sayılı kararı ile “4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline ” karar verilmiştir.
Davacı D… Ltd. Şti. tarafından anılan kararın yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 10.03.2011 tarih ve E:2010/1301 sayılı kararı ile“yürütmenin durdurulmasına” karar verilmiş olup, anılan kararın uygulanmasını teminen alınan 25.04.2011 tarih ve 2011/MK-90 sayılı Kurul kararı ile;
“1) Kamu İhale Kurulu’nun 21.06.2010 tarih ve 2010/UY.I-1752sayılı kararının, davacı D… İnş. Müh. Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ilişkin hükümlerinin iptaline,
2) Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, davacı D…İnş. Müh. Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin değerlendirmeye alınarak bu aşamadan sonraki işlemlerin yeniden gerçekleştirilmesi hususunun, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem olarak belirlenmesine” karar verilmiştir.
Ankara 11. İdare Mahkemesinin 10.03.2011 tarih ve E:2010/1301 sayılı kararı üzerine Kurumca; Ankara Bölge İdare Mahkemesi nezdinde itirazda bulunulmuş olup, Bölge İdare Mahkemesinin 04.05.2011 tarih ve Y.D. İtiraz No:2011/2179 sayılı kararı ile;
“…İdaresi tarafından 03.05.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihaleye katılan O… A.Ş.- N. Ş. ortak girişiminin, teklifleri ekinde sunulan inşaat iş kalemlerinde 8, elektrik imalat kalemlerinde 5, mekanik imalat kalemlerinde 13 adet iş kalemine ilişkin analizin eksik olduğu gerekçesi ile teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, adı geçen ortak girişim tarafından bu işlemin hukuka aykırı olduğundan bahisle yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine tesis olunan ve bakılan davaya da konu teşkil eden Kamu İhale Kurulu kararı ile; başvuru sahibinin iddialarının yerinde bulunmadığı ve değerlendirme dışı bırakılmasının Kamu İhale mevzuatına uygun olduğu sonucuna varıldıktan sonra, yapılan işlemlerin İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca ve eşit muamele ilkesi yönünden incelemeye tabi tutularak, davacı şirket de dâhil olmak üzere, S… Ltd. Şti.-O.-S. Ltd. Şti. ortak girişimi dışındaki tüm isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, bu firmanın ise tek geçerli teklif sahibi olduğu hususu dikkate alındığında, ihalelere ilişkin temel ilkelerden olan rekabet ilkesinin gerçekleştiğinden söz edilemeyeceği ve bu aykırılığın düzeltici işlemle giderilemeyeceği gerekçesi ile ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Öte yandan, ihalede tek geçerli teklif olduğu sonucuna varılan ortak girişime dâhil olan O.-S. Ltd. Şti. tarafından bu işlemin iptali istemiyle Ankara 13. idare Mahkemesi'ne açılan davada, adı geçen Mahkeme'nin 12.08.2010 gün ve E: 2010/1090 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verildiği ve bu karara yapılan itirazın Mahkememizin 13.10.2010 gün ve E:2010/4697 sayılı kararı ile reddedildiği, bilahare adı geçen Mahkeme'nin 11.01.2011 gün ve K:2011/21 sayılı kararı ile davanın reddedildiği görülmüştür.
Hal böyle olunca, ihaleye katılan firmalardan S… Ltd. Şti.-O.-S. Tic. Ltd. Şti. ortak girişimi dışında kalan tüm isteklilerin değerlendirme dışı bırakılmalarına ve sonuç olarak kalan tek geçerli teklifle rekabetin oluşmadığı gerekçesi ile ihalenin iptaline yönelik olarak tesis olunan davaya konu işlemin, Ankara 13. İdare Mahkemesi'nin 2010/1090 esasında açılan davada davacı firma da dâhil bütün istekliler bakımından ve tüm yönleri ile incelenerek hukuka uygun bulunduğu dikkate alındığında, olayda yürütmenin durdurulmasını gerektiren koşulların oluşmadığı sonucuna varılmıştır.” gerekçesi ile “…itirazının kabulü ile Ankara 11. İdare Mahkemesi'nce verilen 10.03.2011 gün ve E:2010/1301 sayılı yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararın kaldırılmasına, yürütmenin durdurulması istemin reddine…” karar verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle;
Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 04.05.2011 tarih ve Y.D. İtiraz No:2011/2179 sayılı kararının uygulanması için;
1) Kamu İhale Kurulu’nun 25.04.2011 tarih ve 2011/MK-90 sayılı kararının iptaline,
2) Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline karar verilmiştir.
Konu : İdare kamu yararı gözeterek (teklifte sunulan belgenin, istenilen malzeme özelliğini karşılayamaması halinde) ihale iptali yapabilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7 nci İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 03.04.2009
Karar Sayısı: E:2009/221
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
… Başkanlığı’nca 21.08.2008 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “… Azot Üretim Cihazı” ihalesine ilişkin olarak İ… Ltd. Şti. tarafından yapılan şikâyet başvurusu üzerine, Kamu İhale Kurulunun 01.12.2008 tarih ve 2008/UM.I-4831 sayılı kararı ile; “İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının yürütmenin durdurulması istemiyle, İ… Ltd. Şti. tarafından açılan davada, Ankara 7 nci İdare Mahkemesinin 03.04.2009 tarih ve E:2009/221 sayılı kararı ile; “4734 sayılı Yasa'nın 5. maddesi uyarınca, idarenin, yapacağı ihalelerde ihtiyaçların uygun şartlarla, zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla yükümlüğü olduğu, anılan Yasa'nın 39. maddesinde ihale Komisyonu Kararı üzerine verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olup, ihaleyi iptal konusunda takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu, hususları göz önünde bulundurulduğunda ihale üzerine bırakılan T… firmasının ihalede sunduğu CE belgesinin teknik şartnamede belirtilen cihazın tamamını karşılayan bir belge olmadığının bu konuda düzenlenen teknik rapor ve dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında da, açıkça belirtildiği görülmekle CE belgesinin teknik şartnameye aykırılık taşıdığı gerekçesiyle İdarece ihalenin iptali yolunda alınan kararda; takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanıldığı anlaşıldığından, Kamu İhale Kurulu'nun ihalenin iptali kararının iptaline ilişkin işleminde hukuka uygunluk görülmemiştir.” şeklinde gerekçe belirtilerek dava konusu işlemin durdurulmasına karar verilmiştir.
Konu : İdare ihale sonuçlandıktan sonra ihaleyi iptal etmesini, ihale dokümanındaki eksik hususlara bağlaması mümkün müdür?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 16. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 11.11.2009
Karar Sayısı: E: 2008/910, K : 2009/1382
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
Dava dosyasını incelenmesinden; … Devlet Hastanesince 04.06.2008 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan 2008/50768 İhale Kayıt Numaralı 17 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri İhalesinde yaklaşık maliyetin 3.048.084,00 YTL olduğu, ihaleye katılmak için 38 firmanın doküman aldığı, 14 isteklinin teklif verdiği, 7 isteklinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 7 isteklinin değerlendirmeye alınarak 2.341.846,00 YTL teklif veren davacı şirketin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, A… Ltd. Şirketi tarafından dava konusu ihaleye ilişkin itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu, Kamu İhale Kurulu'nun 29.07.2008 gün ve 2008 / UH.Z-3204 sayılı kararı ile İhale Teknik Şartnamesinin 24'ncü maddesindeki "Yükleniciyi teslim edilen servisi mutfağı, yemek pişirmede kullanılan her türlü malzeme tertip, düzen, muhafaza ve kullanma yönü ile sağlık koşullarına uygun olarak icra edilip edilmediği hususu..." şeklindeki düzenlemeden hizmetin ifasının idarenin mutfağı kullanılarak gerçekleştirileceği sonucuna varılması nedeniyle İdari Şartnamenin "İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri" başlıklı 7'nci maddenin (o) bendinde; 5179 sayılı Kanun gereği Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından verilmesi gereken Gıda Üretim İzin Belgesi veya Gıda Üretim İzin Sertifikasının aslı veya noter tasdikli suretine yeterlik kriteri olarak yer verilmesinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuata aykırılık oluşturduğu gerekçesiyle ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline karar verildiği, bu karara karşı ihale üzerinde kalan davacı şirket tarafından görülen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Kanununun yukarıda anılan 5. ve 10. maddelerine göre, idare yemek hizmetlerinin karşılanması amacıyla yapılan ihalede rekabet ortamını engellememek koşuluyla yeterlilik, imalat kapasitesi ve kalitesini sağlanmasına yönelik belgeler isteyebilir. Bir firmanın Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından verilen Gıda Üretim İzin Belgesine veya Gıda Üretim İzin Sertifikasına sahip olması gıda işyeri olarak taşıması gereken asgari teknik ve hijyenik şartları daha önce başka bir yerde de olsa sağlayabildiğini göstermektedir.
Bu durumda; 14 isteklinin katılımı sağlanmak suretiyle rekabet ortamının oluşturulduğu yemek hizmetinin alınmasına yönelik ihalede, yeterlilik, imalat kapasitesi ve kalitesini belirlemek üzere gıda mevzuatına uygun olarak faaliyet gösteren, asgari teknik ve hijyenik şarlan sağlamış istekliler arasından seçim yapılabilmesi temin etmek amacıyla idare tarafından Gıda Üretim İzin Belgesi veya Gıda Üretim İzin Sertifikasının aslı veya noter tasdikli suretinin istenilmesinde ihale mevzuatına ve kamu yararına aykırılık bulunmağından ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Konu: Kesinleşen ihale kararından sonra idare hangi durumlarda ihaleyi iptal edebilir?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 19.07.2012
Karar Sayısı : E: 2011/1461, K: 2012/2238
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; … Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından 08/03/2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "33 Ay Süre ile Nükleer Tıp Tetkikleri Hizmet Alımı" ihalesine katılan ve ihalenin davacı şirket üzerinde kalması sonucu aynı ihaleye katılan K… Görüntüleme ve Tedavi Merkezi Tic. Ltd. Şirketi tarafından şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu, ihaleyi yapan idare tarafından şikâyetbaşvurusunun uygun görülerek ihalenin iptal edilmesine karar verildiği, söz konusu karara davacı şirket tarafından yapılan şikâyetbaşvurusunun reddi üzerine itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu, Kamu ihale Kurulunun 13/06/2011 tarihli ve 2011/UH.lII-1972 sayılı kararıyla; davacı şirketin; "Bilgisayar, software viewer programı, negatoskop, çeker ocak, kuşun paravan, enjektör taşıma kutusu, ek aksesuarlar m-maddesinde belirtilen EKG tetikleyicisi cihazının" kataloglarının bulunmadığı, davacı şirketin teknik şartnameye uygunluk cevabında diğer cihazlara ait katalogları koyduğunu belirtmesine rağmen, bu cihazlara ait katalog bulunmadığı, yalnızca temin etmeyi taahhüt ettiği, söz konusu ihalede ikinci en avantajlı teklif sahibi İzmir Nükleer Tıp Lab. Teşhis Tedavi Merkezleri ve İşletmeleri A.Ş. 'nin; "Defibrilatör, kesintisiz güç kaynağı, survey meter, bilgisayarın katalogunun, software viewer programının katalogunun, negatoskobun, çeker ocağın, kurşun paravan, enjektör taşıma kutusunun, enjektör zırhının, atık konteynırlarının, kurşun önlüğün, tansiyon aletinin, enjeksiyon koltuğu ve enjeksiyon masasına" ait katalogların sunulmadığı, idarece değerlendirme dışı bırakılan Kardioçek Görüntüleme ve Tedavi Merkezi Tic. Ltd. Sti.nin; "Defibrilatör, kesintisiz güç kaynağı, doz kalibratörü, alan monitörü, eforlu EKG Sistemi, survey meter, bilgisayarın katalogunun software viewer programının katalogunun, negatoskobun, çeker ocağın, kurşun paravan, enjektör taşıma kutusunun, enjektör zırhının, atık konteynırlarının, kurşun önlüğün, tansiyon aletinin, enjeksiyon koltuğu ve enjeksiyon masasına" ait katalogların sunulmadığı ve TİTUBB belgelerinde eksik olduğu gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığının tespit edildiği belirtilerek, İdari Şartnamenin 7.5.2. maddesinin 2. bendinde yer alan "Firmalar, teklif ettikleri cihazlara ait tüm parçaların model ve kataloglarını numaralandırarak teklifleri ile birlikte sunacaklardır. Teklif edilen cihazların tıbbi ve teknik özelliklerini gösteren orijinal dokümanlar verilecektir." düzenlemesi dikkate alındığında tıbbi cihaz ayırımı yapılmaksızın teklif edilen tüm cihazlara ait katalog sunulması şartının getirildiği, ihaleye teklif sunan 3 isteklinin de bazı cihazlara ait kataloglarının sunulmadığının anlaşıldığı, bu nedenle…
İdarece başvuru sahibi isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle itirazen şikâyetbaşvurusunun reddedildiği, söz konusu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, … Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından 08/03/2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "33 Ay Süre İle Nükleer Tıp Tetkikleri Hizmet Alımı" ihalesine ilişkin idari Şartnamenin 7.5.2. maddesinin 2. bendinde, firmaların, teklif ettikleri cihazlara ait tüm parçaların model ve kataloglarını numaralandırarak teklifleri ile birlikte sunacakları, teklif edilen cihazların tıbbi ve teknik özelliklerini gösteren orijinal dokümanların verileceğinin kurala bağlanmasına ve tıbbi cihaz ayrımı yapılmaksızın teklif edilen tüm cihazlara ait katalog sunulması şartının getirilmesine karşın, ihaleye teklif sunan 3 isteklinin de bazı cihazlara ait kataloglarının sunulmadığı görüldüğünden, ihaleye yapan idarece uyuşmazlık konusu ihalenin iptaline ilişkin işlemde ve dolayısıyla, davacının itirazen şikâyetbaşvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kamu ihale Kurulunun 13.06.2011 tarihli ve 2011/UH.III -1972 sayılı kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davacı şirket tarafından, dava dilekçesinde, ihale makamının kesinleştirdiği ihale kararından sonra ihalenin iptaline karar vermesinin 4734 sayılı Kanuna aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de, 5434 sayılı Kamu ihale Kanununun 54. maddesinin 10. fıkrasında; başvurular üzerine ihaleyi yapan idare tarafından gerekçeli olarak; ihale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline karar verileceğinin hükme bağlanması karsısında davacının bu ve diğer iddiaları yerinde görülmemiştir.
Konu : İhale iptalinde; idareler tarafından ihalenin projelendirilme kriterlerini değiştirmesi gerekçe olarak gösterilebilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 12. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 17.10.2012
Karar Sayısı :
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Davacı A… Müdürlüğü tarafından anılan Kurul Kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada Ankara 12. İdare Mahkemesinin 17.10.2012 tarihli kararında, “…Müdürlüğü tarafından. 9.2.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapıları “… Mahallesi TD8 Drenaj Kanalı Kenarı (Ø2000mm-Ø1600mm) Kanalizasyon İnşaatı” işi ihalesinde, sınır değerin altında teklif vermiş olan ve sunduğu açıklama idare tarafından uygun görülmeyen C…Limited Şirketi’nin teklif bedeli ile sınır değerin üzerinde kalan başvuru sahibinin teklif bedeli arasındaki farkın 412.902,15-TL olduğu, bu durumda kamu zararının oluştuğu gerekçesiyle ihalenin 14.3.2011 tarihinde iptal edildiği, Tayfun T… - U…Ltd. Şti. açtığı iptal davasında, Adana 1. İdare Mahkemesi'nin 16.812011 tarih ve E:2011/1061 sayılı kararı ile, yürütmenin durdurulmasına karar verildiği, söz konusu kararın idarece uygulandığı, ancak süreç içerisinde Tayfun T… - U… Ltd. Şti. dışındaki geçerli olan tüm isteklilerin geçici teminatlarının iadesini talep ettikleri ve teminatlarının kendilerine iade edildiği, davacı idarece alınan 16.11.2011 tarihli kararda, Tayfun T… - U… Ltd. Şti. geçici teminatının iadesinin talep edilmediği halde uzatılması yönünde de herhangi bir talebi bulunmadığından, teklifinin ve teminat süresinin geçerliliğini kaybettiği gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede geçerli teklif kalmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, iptal kararı üzerine Tayfun T… - U… Limited Şirketi tarafından, 6.12.2011 tarihinde davalı idareye itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu, başvurunun İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin 2. maddesinin 3. fıkrası gereğince iptale yönelik başvuru olarak değerlendirilmediği ve yapılan inceleme sonucunda verilen Kamu İhale Kurulu'nun 2.1.2012 tarih ve 2012/UY.I-22 sayılı kararı ile ihalenin iptali kararının iptaline karar verildiği, karar içerisinde, Tayfun T…- U… Limited Şirketinin geçici teminat süresini uzatmasının talep edilmesi, Tayfun T… - U… Limited Şirketi tarafından talebin olumlu yanıtlanması durumunda kendisinin sözleşmeye davet edilmesi gerektiğinin ifade edildiği, davacı idarece 24.4.2012 tarih ve 3747 sayılı yazıyla, geçici teminat mektubu süresinin uzatılmasının talep edilmesi üzerine, Tayfun T… - U…. Limited Şirketinin 30.4.2012 tarih ve 7807 sayılı yazısı ekinde yeni bir geçici teminat mektubunun sunulduğu, 18.5.2012 tarihli ihale komisyon karan ile ihalenin başvuru sahibinin üzerinde bırakıldığı, ancak davacı idare tarafından ihalenin projelendirilme kriterlerini değiştirmesi gerekçe gösterilerek 22.5.2012 tarihinde ihalenin iptal edildiği, Tayfun T… - U… Limited Şirketi tarafından 29.5.2012 tarihinde davalı idareye yapılan itirazen şikâyetbaşvurusuna istinaden davalı idare tarafından yapılan inceleme sonucunda verilen Kamu İhale Kurulu’nun 27.6.2012 tarihli ve 2012/UY-I-2710 sayılı karan ile, ihalenin iptaline ilişkin kararın iptal edilmesi üzerine, davacı idare tarafından 27/8/2012 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
… İdaresi İhale Komisyonu'nun 18.5.2012 tarihli kararı ekinde yer alan TD8 Kanalizasyon Projesi Revizyonu Gerekçe Raporunda; ihale öncesinde hazırlanan projede, 0 2000 mm’lik hattın mevkiinde akar kotu 14,32 m, zemin kotu 24,41 m ve kazı derinliği 10,29 m olarak hazırlandığının, ihale sürecinde vatandaşların, belediyelerin, mahalle muhtarlarının talepleri, itiraz sebebiyle bu projenin gerçekleştirilmesinin gecikmesi ve bu hatta bağlanması düşünülen alt yapıların yapılmaya başlanması, şikayete konu ihalenin sürecinde projenin yapılacağı mevkide diğer yağmursuyu ve kanalizasyon hatlarının projelendirildiği, bu gerekçeler doğrultusunda ihale öncesinde hazırlanan projenin revize edildiği, kazı derinliklerinin değiştirildiği, revizyona göre iksa veya palplanş kullanımının azalacağı, yer altı su seviyesinden daha az etkilenen çalışma yapılması gerektiği sonucuna ulaşıldığı, akar kotunun 14,32 m’den 17,30 m’ye (2,98 m kazı derinliği azalacak şekilde) çekildiği, kazı derinliğinin 10,29 m’den 7,31 m’ye düşürüldüğü, bu şekliyle projenin revize edildiği, revize edilen projeye göre ihtiyaç miktarının değiştiği, eski projeye göre işin yapılmasının kamu zararı oluşturabileceği ve başvuru sahibine avantaj sağlayacağı, bu durumun rekabet ve eşitlik ilkeleri ile örtüşmediğinin belirtildiği, ihalenin son aşamasında ihaleye katılan şirketlerin geçici teminatlarını aldığı ve yalnızca Tayfun T… - U… Limited Şirketinin kaldığı görülmektedir.
Kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde; ihale yoluyla mal veya hizmet alımının temelini oluşturan “İhtiyaçların en iyi ve uygun şartlarda karşılanması, rekabetin sağlanması” ilkelerinin gözetilmesi, bu genel ilkeler çerçevesinde; idarelerin ihtiyaçların karşılanması amacıyla ihale yapıp yapmamakta serbest olduğu, yapılacak ihalelerde de, karlılık ve verimlilik ilkelerinin gözetilerek serbest rekabet yoluyla ve en uygun fiyatla mal veya hizmet alımının yapılacağı, bu amaçlara uygun olarak da, ihale yönteminin belirlenmesi konusunda takdir yetkisinin bulunduğu, dava konusu olayda, rekabet koşullarının kalmadığı, ihale edilen işe ait projenin revize edilmesi sonucunda ihtiyacın değiştiği hususu açıktır.
Bu durumda; 4734 sayılı Kanunun yukarıda yer verilen 39. maddesi hükmü uyarınca, ihaleyi yapma, teklifleri değerlendirme, karlılık ve verimlilik bakımından en uygun teklifi belirleme ve ihaleyi iptal etme konularında takdir yetkisi bulunan davacı idarenin, anılan yetkisini kamu yararı dışında bir saikle kullandığına ilişkin somut hiç bir verinin bulunmadığı da dikkate alındığında, ihale konusu işe ait ihtiyacın değişmesi ve projenin revize edilmesi, ayrıca itirazen şikâyetyoluna başvuran istekli dışındaki diğer isteklilerin geçici teminatlarını da aldığından ihalede rekabet koşullarının da kalmaması nedeniyle, davacı idarece ihalenin iptal edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığından, ihalenin iptaline ilişkin işlemin iptali yolundaki dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Dava konusu işlemin uygulanması halinde, davaya konu ihale işinin devam etmesi, bunun sonucunda hem ihale üzerinde kalan şirketin hem de davacı idarenin büyük bir mali külfet altına girmesi ve tazminat davaları ile karşı karşıya kalacak olmaları nedeniyle telafisi güç veya imkânsız zararlar doğurabileceği sonucuna varılmıştır.”gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.
Konu : KİK tarafından iptal edilen ihalede en avantajlı istekli konumundaki istekli yoksun bırakıldığı kardan dolayı kuruma dava açabilir mi?
Karar Veren Kurum: Ankara 16. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 29.01.2009
Karar Sayısı: E: 2008/34, K: 2009/97
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
Dava dosyasının incelenmesinden; … Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesince 30.10.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "Kit Karşılığı Hormon Cihazı Alımı" ihalesinin davacı şirket üzerinde bırakıldığı, E… Analiz Kimya Tıp Hizmetleri Paz. Tic. Ltd. Şti. tarafından şartnamede belirtilen testlerin sadece Beckman Coulter firmasının test panelinde çalıştığı ve şartnamede yer verilmeyen testlerin de bu firmanın test panelinde çalışmadığından diğer firmaların ihaleye katılımının engellendiği yönünde yapılan şikâyetbaşvurusunun reddedildiği, itirazen şikâyetbaşvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından; Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden alınan görüş doğrultusunda, ihaleyi yapan idare tarafından şartnamede istenen testlerin tek bir firmaya yönelik özelliklerde olduğu ve hormon testinin çalışma yöntemlerinin belirlendiği, bu durumun ihaleye katılımı sınırladığı sonucuna varılarak ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline karar verildiği, bu karar üzerine davacı şirket tarafından anılan kararın iptali istemiyle … İdare Mahkemesi'nde iptal davası açıldığı, anılan Mahkemenin kararıyla; Hacettepe Üniversitesi'nden alınan görüş doğrultusunda şartnamede belirtilen ve zeyilname ile düzeltildikten sonra istenen testlerin birden fazla firmanın cihazında çalıştığı ve ihaleye katılımın engellenmediği gerekçesiyle iptal kararı verildiği, anılan Mahkeme kararı ile iptal edilen Kamu İhale Kurulu kararı nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen yoksun kalınan kara ilişkin 130.873,75 TL + KDV zararın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tazmini istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Genel olarak idarenin davranışından dolayı doğan zararı karşılaması için gereken şartlar; zarar doğurucu bir davranışın varlığı, zarar doğurucu davranışın idareye bağlanması, zarar ile idarenin davranışı arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İdarenin zarar doğurucu bir davranışının sonucu ortaya çıkan zararın da bazı niteliklere sahip olması gerekmektedir. Bu nitelikler de, ortada belli ve gerçek bir zararın bulunması, zararın özel olması, zararın maddi ve manevi olabileceği şeklinde özetlenebilir.
Bakılan davadaki uyuşmazlık, anılan ihale üzerinde bırakılan ancak, Kamu İhale Kurulunun ihalenin iptaline ilişkin kararı nedeniyle ihaleyi yapan idare ile sözleşme imzalanamaması sonucu davacı tarafından yoksun kalındığı ileri sürülen karın karşılığı 130.873,75 TL + KDV zararın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tazmini istemine ilişkin olup; ihalenin iptali yolundaki davalı idare işleminin yargı kararıyla iptalinden bahisle uğranıldığı ileri sürülen zarar, idare hukuku ilkelerine göre belli ve gerçekleşmiş, özel nitelikte bir zarar olmadığından davacının tazminat istemini karşılamaya hukuken olanak bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, ihalenin iptaline ilişkin davalı idare işleminin, ihale konusu işin teknik boyutu dolayısıyla Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden alınan görüş doğrultusunda tesis edildiği, bu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararının da Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi Klinik Patoloji Laboratuarından alınan görüş esas alınarak karara bağlandığı dikkate alındığında, ihalenin iptaline ilişkin davalı idare işleminin öznel değerlendirmelere bağlı olarak tesis edilmediğinin anlaşılması karşısında davacının tazminat isteminin karşılanmasının bu yönüyle de hukuken mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Konu : Yaklaşık Maliyetin altında iki isteklinin kaldığı İhalede, rekabet sağlanamadığı gerekçesiyle ihale iptal işlemi verilebilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 2. İdare Mahkemesinin
Karar Tarihi: 16.04.2009
Karar Sayısı: E:2009/186sayılı kararı.
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
… Müdürlüğü’nce 24.09.2008 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan “ Düzce-Cumayeri, Düzce-Bolu (Bolu Dağı) ve Bolu- Abant Yolları İle Bolu ve Düzce İl Sınır. İçersinde Muhtelif Diğer Yol. için İdare Malı Bitüm İle Bitümlü Sıcak Karışım Kap. Malzemesi Temini ve Yola Nakli” ihalesine ilişkin olarak, K… Ltd. Şti.’nin 23.10.2008 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 24.11.2008 tarihli ve 2008/UY.III-4756 sayılı karar ile; “itirazen şikâyet başvurusunun uygun bulunmadığına” karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının yürütmenin durdurulması istemiyle, K… Ltd. Şti. tarafından açılan davada, Ankara 2. İdare Mahkemesinin 16.04.2009 tarih ve E:2009/186sayılı kararı ile; “…açık ihale usulü ile yapılan ve ihale komisyonu kararı ile davacı şirket üzerinde bırakılan ihaleye, 6 isteklinin teklif verdiği, yapılan değerlendirmede, A… İnş. A.Ş.’nin teklifinin, birim fiyat analizlerinin sunulmaması ile iş deneyim belgesinin uygun bulunmaması, Murat O… Ltd. Şti.nin teklifinin ise, iş deneyim belgesinin miktarının yeterli olmaması ve teklif mektubunun süresinin belirtilmemesi gerekçeleriyle ihale dışı bırakıldığı ve ihalede geçerli 4 teklif kaldığı, geçerli teklifler arasında başvuru sahibi davacı şirketin teklif fiyatı sınır değerin altında kaldığından, davacı şirket teklifinin bileşenleri hakkında aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı ve davacı şirketin yaptığı aşırı düşük fiyat açıklamasının uygun görülerek ihale komisyonunca ihalenin davacı şirket üzerinde bırakıldığı, ancak ihalenin, isteklilerin teklif ettiği bedellerin yaklaşık maliyete göre yeterli olmadığı ve rekabetin yeterince sağlanamadığından bahisle ihale yetkilisince iptali üzerine, davacı şirketin anılan kararın iptali istemiyle yapmış olduğu itirazen şikâyet başvurusunun dava konusu Kamu İhale Kurulu Kararıyla reddedildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, açık ihale usulüyle yapılan dava konusu ihalede 6 teklif verildiği, 2 isteklinin teklifinin değerlendirilme dışı bırakıldığı, ihalede ikisi yaklaşık maliyetin altında 4 geçerli teklif kaldığı, yaklaşık maliyetin 1.814.818,72-TL olarak belirlendiği, davacı şirketin yaklaşık maliyetin altında 1.394.452,80-TL fiyat önerdiği, davacı şirket teklifinin bileşenleri hakkında aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı ve davacı şirketin yaptığı aşırı düşük fiyat açıklamasının uygun görüldüğü, idarenin mevcut ödeneğinin de geçerli teklifleri karşılayabildiği anlaşıldığından; teklif edilen fiyatların yaklaşık maliyete göre yeterli olmadığı ve rekabetin yeterince sağlanamadığı gerekçesiyle iptal edilen ihaleye karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.” şeklinde gerekçe belirtilerek dava konusu işlemin durdurulmasına karar verilmiştir.
Konu : Toplam 12 ihale dokümanı alınan 3 isteklinin ihaleye girip 2 geçerli teklifin kaldığı ihale rekabet oluşmadığı nedeniyle iptal edilmeli midir?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 16. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 12.02.2010
Karar Sayısı : E : 2009/164, K: 2010/156
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden, … Belediye Başkanlığı tarafından. 21.11.2008 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Temizlik Hizmet Alım İhalesi"nde yaklaşık maliyetin 6.779,381 TL olarak belirlendiği, ihaleye 3 firmanın teklif verdiği, 25.11.2008 tarihli ihale komisyonu kararı ile; ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olan ve 6.661,300 TL fiyat teklifi getiren davacı şirket üzerinde bırakıldığı, doküman satın aldığı halde ihaleye katılmayan D… Temizlik Hizm. Gıda İnş. Tic. Ltd Şti'nin 26.11.2008 tarihinde anılan ihaleyle ilgili olarak, idari şartnamenin bazı hükümlerinin rekabeti engellediği ve 4734 sayılı Yasa ile mevzuata aykırı olduğu yolunda yapılan şikâyetbaşvurusunun ihaleyi gerçekleştiren idarece reddedilmesinin ardından davalı idareye yapılan itirazen şikâyetbaşvurusu üzerine. Kamu İhale Kurumunca yapılan incelemede; idari şartnamenin şikayete konu hükümleri yönünden başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığına karar verildiği, aynı kararda resen yapılan inceleme sonucunda ise, söz konusu ihalede 12 adet ihale dokümanı satın alındığı, bunlardan 3 isteklinin teklif sunduğu, bu teklifler içerisinde de ihale üzerinde bırakılan şirketin (davacının) teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu tespit edilerek, ihalede 4734 sayılı Yasanın 5. maddesinde yer alan rekabet ilkesinin oluşmadığı kanaatine varıldığı ve 19.01.2009 günlü, 2009/UH.11-328 sayılı işlem ile ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline karar verildiği anlaşılmıştır. Yasa hükümlerine göre; kamu ihalelerinin, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak suretiyle yürütülmesi gerekmektedir. Belirtilen ilkelere uyulmaksızın yapılan ihalelerin ise, 4734 sayılı Yasanın 56. maddesinde tanınan yetkiye dayalı olarak Kamu İhale Kurulunca iptal edilebileceği ve düzeltilebilecek eksiklikler içermesi halinde düzeltici işlemle eksikliğin giderilmesine karar verebileceği açıktır.
Bununla birlikte, 4734 sayılı Yasa kapsamında gerçekleştirilen ihalelerde genel olarak yukarıda sözü edilen ilkelerin özel olarak da rekabetin tam olarak sağlanıp sağlanamadığının; ihaleye ilişkin özel durumlar, ihalenin büyüklüğü, ihaleyi diğer ihalelerden ayıran niteliği ile niceliği dikkate alınarak ve her bir ihale yönünden ayrı ayrı yapılacak değerlendirmeye göre tespit edilebileceği de kuşkusuzdur. Bakılan uyuşmazlıkta, 225 kişi ile belediye sınırları içerisinde bulunan mahalle, sokak, meydan, cadde, bulvar, refüj, park, bahçe ve kaldırımların makine ve elle temizlenmesi ve bakımı, bu yerlerden çıkacak çöp ve atıkların toplanarak çöp konteynırlarına dökülmesi, konteynırdaki çöpün sıkıştırmalı araçlarla toplanarak çöp toplama merkezine nakli ve çöp konteynırlarının yıkanıp dezenfekte edilme işini konu alan ve Karaman Belediye Başkanlığınca gerçekleştirilen "Temizlik Hizmet Alım İhalesi"nde 12 adet ihale dokümanı satın alındığı, satın alınan doküman sayısının çokluğunun tersine yalnızca üç isteklinin teklif verdiği, verilen bu teklifler içerisinde de ihale üzerinde bırakılan davacı şirketin teklinin idarenin belirlediği yaklaşık maliyetin altında kaldığı göz önüne alındığında, bu haliyle çok sayıda doküman alınan söz konusu ihalede geçerli iki teklif kaldığı ve geçerli bu iki teklif ile rekabetin tam olarak oluştuğundan bahsedilemeyeceği sonucuna varılmış olup, düzeltici işlemle giderilemeyecek söz konusu aykırılıklar nedeniyle ihale kararının ve ihale işlemlerinin iptal edilmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Konu: Yaklaşık maliyetin çok az altında olan teklif ve rekabetin gerçekleşmemesi nedeniyle ihalenin iptal edilmesi hakkında karar
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 19.04.2011
Karar Sayısı : E: 2011/741, K: 2011/737
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
7 firmanın katıldığı ihalede, geçerli kabul edilen 5 tekliften yalnız davacı şirket tarafından ihaleye verilen teklifin yaklaşık maliyetin altında olması, ancak %1 kırımla verilen bu teklifin de yaklaşık maliyete çok yakın bulunması karşısında, "yapılan indirimin yetersiz görülerek önerilen teklifin yüksek bulunduğu, söz konusu işin daha yüksek kırımla yaptırılabileceği ve mevcut durumda rekabet unsurunun gerçekleşmediği" gerekçesiyle, kamu yararı göz önünde tutularak ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptali yolunda tesis edilen 16.02.2009 tarih ve 2009/UH.II-814 sayılı Kamu ihale Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan 103,90-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen 550,00 TL avukatlık ücreti ile 197,75TL temyiz yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde taraflara iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 19.04.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Konu : Açık ihale usulü ile yapılan, geçerli ve yaklaşık maliyetin altında tekliflerin bulunduğu İhalede, rekabet sağlanamadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi mümkün müdür?
Karar Veren Mahkeme: Danıştay 13. Dairesinin
Karar Tarihi: 24.02.2010
Karar Sayısı: E:2009/6122, K:2010/1684
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
Yaklaşık maliyeti 1.370.745,00-TL olarak belirlenen ihaleye 5 isteklinin katıldığı ihaleye 579.994,05-TL teklif veren isteklinin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin kabul edilmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılmış, 515.722,40-TL teklif veren ikinci istekli ile 881.263,90-TL teklif veren isteklinin teklifleri sınır değerin altında kaldıkları için aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmıştır.
Ancak firmaların tekliflerini açıklamak üzere süresinde cevap vermedikleri için değerlendirme dışı bırakılmış, bu firmalar dışında ihaleye katılan ve teklifleri kabul edilen iki firmanın bulunmaktadır.
Bu firmalardan davacı şirket 1.248.499,80-TL, Aydın Ltd. Şti'nin ise 1.340.000,00-TL teklif vermiş, ihale komisyonu tarafından ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak, davacı şirketin teklifi olduğuna karar verilmiştir. Ancak ihale yetkilisi tarafından rekabet ortamı sağlanamadığı ve teklifin yüksek olduğu gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, bunun üzerine ihaleyi yapan idareye 25.08.2008 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunan davacı şirketin başvurusunun 27.08.2008 tarihinde reddedildiği, davacı şirketince, idarenin ihaleyi iptal gerekçelerinin yerinde olmadığı iddiası ile 29.08.2008 tarihinde Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından verilen dava konusu 07.10.2008 tarih ve 2008/UY.I-4092 sayılı karar ile; 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinde rekabeti sağlama görevinin idareye verildiği, idarenin bu görevini yerine getirirken ihale dokümanını ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenlemeler içermeyecek şekilde hazırlaması ve doküman satın almak isteyen herkese doküman satması, diğer bir deyişle ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenleme ve uygulamalardan kaçınması gerektiği, Kanun'da ihaleye kaç istekli katılırsa- rekabetin sağlanacağına ilişkin olarak açık bir düzenlemenin yer almadığı, idarenin hazırladığı dokümanda ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenleme yoksa, idare doküman satmama gibi bir uygulama içerisinde olmamışsa ve verilen teklif ihale dokümanına uygunsa ihaleye 1 istekli teklif vermiş olsa bile idarenin rekabeti sağlama görevini yerine getirmiş sayılacağı, uyuşmazlık konusu ihalede, ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, rekabetin sağlanamadığı gerekçesinin yerinde olmadığı, bununla birlikte, bütün teklifler bir arada değerlendirildiğinde; ihale üzerinde kalan isteklinin teklif fiyatı ile en düşük teklifi veren isteklilerin teklif fiyatları arasında büyük farklar olduğu, ihale üzerinde kalan istekli ile en düşük teklifi veren istekli arasında 824.278,00-TL fark bulunduğunun görüldüğü, ihale üzerinde kalan istekliden düşük teklif veren 2 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap vermemesi nedeniyle ihalenin yüksek teklif veren istekli üzerinde kaldığı ve ihale yetkilisinin bu iptal gerekçesinin yerinde olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle, davacı şirketin başvurusunun reddine karar verildiği, bu Kurul kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusu ihalede, idarenin ihaleye katılımı engelleyici bir tutum içerisinde bulunduğu ve ihale dokümanının ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenlemeler içerdiğine ilişkin herhangi bir iddianın bulunmadığı, ihaleye 5 firmanın katılarak teklif verdiği, bu tekliflerden ikisinin geçerli ve yaklaşık maliyetin altında olduğu dikkate alındığında, ihalede rekabet koşullarının oluştuğu kuşkusuz olduğu gibi ihaleye katılan ve ihale komisyonu tarafından diğer tekliflere ve idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen firmalar, aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap vermediklerinden, söz konusu firmaların, artık usulüne uygun olarak kabul edilmesi mümkün olmayan ve reddedilen tekliflerinin, ihalede verilen diğer teklifler için bir kriter olarak dikkate alınması da mümkün değildir. Kaldı ki idarece, ihale konusu işin, daha düşük fiyatla yaptırılacağını kanıtlayan başka bir bilgi ve belge de sunulmamıştır.
Bu durumda; rekabet koşullarının oluştuğu ve yaklaşık maliyete göre düşük olan iki geçerli teklifin bulunduğu anlaşılan ihalenin ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesinde, dolayısıyla ihalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun yerinde olmadığı yönünde verilen dava konusu 07.10. 2008 tarih ve 2008/UY.I-4092 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında hukuka uyarlık görülmediğinden, dava konusu Kurul kararının iptali gerekirken davanın reddi yolunda hüküm kuran İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
Konu: Belli istekliler arasında yapılan ihale, ekonomik olarak en avantajlı teklifi veren isteklinin teklifi yaklaşık maliyetin altında gerçekleşmesi halinde rekabet oluşmadığı gerekçesiyle ihale iptal edilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 10. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 18.01.2012
Karar Sayısı : E: 2011/1746, K: 2012/67
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; … Genel Müdürlüğü tarafından "belli istekliler arasında ihale" usulü ile yapılan ve 28.12.2010 tarihinde ön yeterlilik başvuruları alınan "… Harita Yapım İşi" ihalesine yönelik olarak ön yeterlilik şartnamesi ve zeyilnameler doğrultusunda yapılan değerlendirme sonucunda 10 adayın asgari yeterlik koşullarını sağladığının tespit edilerek kısa listeye alındığı ve 30.3.201 1 tarihine kadar teknik ve mali tekliflerinin sunmalarının istenildiği, 8 adayın tekliflerini davalı idareye ilettiği, 5.5.2011 tarihinde ihale komisyonunca hazır bulunan istekliler önünde, önce isteklilerin ham teknik puanlarının duyurulduğu, teknik puanı 70'in altında olan 2 adet isteklinin mali tekliflerinin açılmadan iade edildiği, daha sonra teknik puanı 70'in üzerinde olan isteklilerin mali tekliflerinin açılarak hazır bulunanlara duyurulduğu, 27.5.2011 tarihli ihale komisyonu kararı ile de, teknik değerlendirme sonucunda 98,95 puan alan ve yaklaşık maliyeti 3.916.104,17 TL olan ihalede 3.198.457,55 TL ile en avantajlı teklif sunan davacı şirketin teklifi en uygun teklif olarak değerlendirilerek ihalenin üzerinde bırakıldığı, ancak söz konusu ihalede ön yeterlilik için başvuruda bulunan ve yapılan değerlendirmede başarısız bulunan bazı firmaların da aralarında bulunduğu firmalar tarafından çeşitli şikâyetdilekçeleri ile başvuruda bulunularak, söz konusu işlere ait ihale sonuçları incelendiğinde, çok sayıda işin ihalesinde birkaç firmanın tüm firmalara nazaran daha yüksek fiyat vermelerine rağmen yapılan teknik değerlendirmede avantajlı duruma geldikleri, ihalelerin bu şekilde sonuçlandırılması durumunda kamu zararının oluşacağının ileri sürülmesi üzerine, ihale yetkilisinin 7.6.2011 tarihli oluru ile, 4734 sayılı Kanunun 40. maddesi uyarınca davacı şirketin üzerinde kalan ihale de dahil olmak üzere toplam 55 adet ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kanunun 40. maddesi ile, ihaleyi onaylayıp iptal etme hususunda ihale yetkilisine tanınan takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, bu yetkinin Kanuna ve kamu yararına uygun olarak kullanılması ve ihalelerin yargı yerlerinde uyuşmazlık konusu edilmesi halinde, söz konusu takdir yetkisinin usule ve amaca uygun olarak kullanıldığının idarece somut bilgi ve belgelerle kanıtlanması gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu ihaleye ilişkin olarak davalı idare tarafından savunma dilekçesinde, ihale kararının onaylanmasından önce, gerek idarelerine gerekse bağlı oldukları Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak faaliyetlerini sürdürecektir.)'na 4734 sayılı Kanunun 5. maddesinde aranan koşulların yeterince sağlanamadığı yönünde yapılan başvurular üzerine yeniden yapılan değerlendirmede, rekabet şartlarının iyileştirilmesi adına takdir yetkisine istinaden ihalenin iptal edildiği belirtilmekle birlikte, yeniden yapılacak ihalede rekabet koşullarının nasıl ve ne şekilde arttırılacağına dair herhangi bir açıklama yapılmadığı, ihaleye emsal olabilecek daha önce ihalesi yapılan işlerin ortaya konulmadığı gibi, her ihaleye özgü şartlar ve koşullar belirlendiğinden, ihalenin de bu belirlenen koşullar çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği açık olup, iptal edilen ihalede 35 adet isteklinin ön yeterlilik değerlendirmesine tabi tutulduğu, yapılan değerlendirme sonucunda bunlardan 10 tanesinin ön yeterliliği geçtiği, daha sonra teklif sunan 8 adet firma arasında yapılan yeterlilik değerlendirmesi sonucunda 6 firmanın teklif verebilecek durumda olduğunun tespit edildiği, ihalenin bu 6 firma arasında yapılan değerlendirmede en yüksek teknik yeterlilik puanını alan ve en düşük teklif veren davacı şirketin üzerinde bırakıldığı, dolayısıyla söz konusu ihalede rekabet koşullarının oluşmadığından bahsedilemeyeceği, bununla birlikte 4734 sayılı Kanunun 20. maddesinde belirlenen, ihaleye davet edilebilecek asgari aday sayısının veya teklif veren asgari istekli sayısının üzerinde bir katılım olduğu, davacı şirketin sunmuş olduğu teklif tutarı olan 3.198.457,55 TL'nin yaklaşık maliyetten ise daha düşük olduğu görüldüğünden, kamu zararının da oluştuğundan söz etmek mümkün değildir.
Öte yandan; Bakanlık MüfettişIerince söz konusu ihalenin de aralarında bulunduğu ihalelere yönelik olarak yapılan inceleme neticesinde düzenlenen 01.04.2011 tarih ve 2011/8 sayılı inceleme raporunda" Tapu ve Kadastro Modernizasyon Projesi (TKMP) ihalelerinde, firma gözetme ve kayırma uygulaması yapıldığı, bir gün içerisine 60 adet işin ihalesinin sığdırılmaya çalışıldığı, bundan amacın iş bitirmesi yüksek olan firmaların fazla iş almaları sağlanarak korunması ve kollanması olduğu, bu işlerin farklı tarihlerde ve daha düşük sayılarda ihale edildiği takdirde her firmanın iş almasının sağlanacağı ve adaletli bir dağıtım olacağı, ihalenin aynı gün içerisinde yapılması halinde iş bitirme belgesi küçük olan firmaların iş alamadığı, bu nedenle işin sağlıklı ve zamanında yapılmasının engellendiği ve rekabet koşullarının oluşmadığı, kişi ve firmalara özel uygulamalar yapıldığı iddialarının sübuta ermediği, Danışmanlık Hizmetleri Alım ihalelerinin doğası gereği teknik kapasitesi yüksek, kurumsallaşmış yetkin firmaların ön plana çıkmasının normal olduğu, bir gün içerisinde 60 adet işin ihalesinin yapılması ile farklı zamanlarda yapılmasının istekliler açısından bir olumsuzluğa neden olmadığı, ihalelerin kayıt sıra numarasına göre değerlendirilmesi nedeniyle daha önce alınmış ihalelerden puan düşüldüğü, ihalenin ilan edilmesinden sonra yayımlanan Zeyilname-1 ve Zeyilname-2 ile Ön Yeterlik ve İdari Şartnamelerinde rekabetin sağlanması ve tekelleşmenin önlenmesine yönelik iyileştirmeler yapıldığı" kanaatine yer verildiği görülmektedir.
Bu durumda; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından "belli istekliler arasında ihale" usulü ile yapılan harita yapım işi ihalesine 6 isteklinin katıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirilerek ihale üzerinde bırakılan davacı şirketin teklifinin yaklaşık maliyetten daha düşük olduğu, yaklaşık maliyetin hatalı olarak belirlendiğine dair herhangi bir iddia, bilgi ve belgenin de bulunmadığı hususları dikkate alındığında, rekabet şartlarının iyileştirilmesi gerektiğinden bahisle, herhangi bir somut sebep ortaya konulmaksızın, salt idarenin takdir yetkisine istinaden dava konusu ihalenin iptal edilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Konu: Pazarlık ihale usulü ile yapılan ihalede, teklifler belirlenen yaklaşık maliyetin üzerinde ve birbirlerine yakınsa, bu ihale iptal edilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 02.08.2012
Karar Sayısı : E:2012/917
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; …Büyükşehir Belediyesi tarafından "… Teleferik Tesislerinin Yenilenmesi Yapım İşinin" 4734 sayılı Kanunun 21. maddesinin (e) bendine göre pazarlık usulü ile ihaleye çıkarıldığı, ilk ihaleye katılan üç istekli tarafından verilen son tekliflerin ortalamasının (6.769.666,67-TL) güncellenmesi sonucunda bulunan tutar (7.292.961,90-TL) ile yıkım ve söküm işlerine ait tutarın (1 81.892,12-TL) toplamı esas alınarak yaklaşık maliyetin 7.474.854,02- TL olarak belirlendiği, bahse konu ihalede 3 adet ihale dokümanı satın alındığı, 06.09.2011 tarihinde yapılan ihaleye 3 isteklinin katıldığı, isteklilerin son teklif bedellerinin davacı şirketin 10.225.000,00- TL, … İş Ortaklığı'nın 10.980.000,00-TL, …GmbH'nin 14.400.000,00-TL şeklinde olduğu, 21.02.2012 günlü ihale komisyon kararı ile ihalenin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenen davacı şirket üzerinde bırakıldığı, isteklilerden …GmbH tarafından yapılan itirazen şikâyetbaşvurusu sonucunda dava konusu işlem ile söz konusu ihalenin iptal edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen Kanunun 21. maddesinin (e) bendine göre ihalelerin pazarlık usulü ile yapılabilmesi için ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle, teknik ve mali özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi ve bunun sonucunda işin yapılmasına ilişkin yaklaşık maliyetin, ilk başta net olarak öngörülememesi gerekmektedir. Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde; ihaleye katılan isteklilerden öncelikle, ihale konusu işin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri gibi hususlarda fiyat içermeyen ilk tekliflerinin sunmaları ve daha sonra idarenin ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılayacak yöntem ve çözümler üzerinde, ihale komisyonunun her bir istekli ile yapmış olduğu teknik görüşmeler sonucunda, şartların netleşmesi üzerine bu şartları karşılayabilecek isteklilerden, gözden geçirilerek şartları netleştirilmiş teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de içerecek şekilde tekliflerini vermeleri istenilmektedir. Dolayısıyla, ihalenin kendine özgü koşulları olması nedeniyle şartname ancak ihale yapıldıktan sonra netleştirilmekte olup, ihale öncesinde belirlenen yaklaşık maliyete göre değerlendirme yapılamamaktadır.
Dava konusu olayda; söz konusu ihaleye verilen son tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde olması nedeniyle, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin gerçekçi yöntemlerle belirlenip belirlenmediği yönünde yapılan değerlendirme sonucunda, yaklaşık maliyetin ilk ihaledeki tenzilatlı son tekliflere göre belirlenmiş olmasının uygun bulunmadığı, bu nedenle, Ege Bölgesi Sanayi Odası'ndan ilk ihaledeki son tekliflerin teknik şartname ve istasyon binalarına ait ön projeler dikkate alınarak piyasa rayiçlerini yansıtıp yansıtmadığı hususunda bilgi istenildiği, Ege Bölgesi Sanayi Odası tarafından işin komplike bir iş olması, seri ve standart üretimi bulunmaması nedeniyle bilgi verilemediği, ihalenin iptal edilmesi durumunda, yeni yapılacak ihalede yaklaşık maliyetin, ilk ihaledeki hesap yöntemi dikkate alındığında (piyasadan alınan tekliflerin ortalamasının güncel değeri) 11.759.783,46-TL + Yıkım işleri, şikayete konu ihaledeki hesap yöntemi esas alındığında ise 19.11.2011 tarihinde yapılan ihaledeki son tekliflerin ortalaması alınarak 11.868.333,33-TL olacağı, bu nedenle, şikayete konu ihaledeki yaklaşık maliyetin, ilk ihale öncesi piyasadan alınan tekliflerin ortalaması alınarak belirlenen yaklaşık maliyet tutarının (9.495.000,00- TL) ihale ilan tarihi (12.08.2011) dikkate alınarak güncellenerek hesaplanması sonucunda 10.976.371,41-TL + Yıkım İşleri olarak değerlendirildiği, 09.01.2012 günlü komisyon kararı ile teklif edilen tutarı karşılayacak 10.225.000,00- TL+KDV tutarında ödeneğin bulunup bulunmadığının sorgulandığı, 19.01.2012 gün ve 020.180 sayılı Başkanlık Olur'u ile 2012 yılı bütçesinde 345 nolu proje için 7.627.119,00- TL+KDV ayrılmış olan ödeneğin 10.225.000,00-TL+KDV olması için 2.597.881,00-TL+KDV kadar arttırılmasının onaylandığı görülmüştür. Bu durumda; ihale konusu işin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle, pazarlık usulü ile yapılan söz konusu ihalede, teklif fiyatları sınır değerin üzerinde oluşması nedeniyle aşırı düşük teklif sorgulaması yapmaya gerek olmadığından, idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin ihalenin sonucuna etkisinin olmaması, teklif fiyatlarının da birbirinden ayırt edilir ölçüde uzaklaşmaması ve idarece ödenek aktarımı için alınan olur da dikkate alındığında, ihalenin iptaline ilişkin Kamu ihale Kurulunun dava konusu kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, dava konusu işlemin ihalenin iptaline ilişkin olması nedeniyle uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlara sebebiyet verebileceği tabidir.
Açıklanan nedenlerle; açıkça hukuka aykırı olan ve uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlara sebebiyet verebileceği anlaşılan dava konusu işlemin, 2577 Sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Bölge idare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak üzere, 02.08.2012 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
Konu : Tekliflerin tamamının yaklaşık maliyete ve birbirlerine yakın olduğu ihalede, rekabet sağlanamadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi mümkün müdür?
Karar Veren Kurum: Ankara 16. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 20.09.2007
Karar Sayısı: E: 2006/632, K: 2007/940
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
Dosyanın incelenmesinden, … Bölge Müdürlüğü Yol Yapım Başmühendisliği tarafından 31.08.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan " …eksik kalan toprak işleri, sanat yapıları ve üst yapı işleri yapım işi " ihalesine 4 isteklinin katıldığı, yaklaşık maliyeti 8.508.11.66-YTL olarak belirlenen ihalede; davacı A… İnşaat Nak. Mad. Tur. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şirketi + B… İnşaat Taah. ve Tic. Ltd. Şirketi ortak girişimi 8.456.150,05-YTL, S…-H…Turz. Taş. Taah. Tic. A.Ş 8.463.647.85-YTL, B… E… Yol Yapı İnş. Tic. Ltd. Şirketi 8.497.699.50-YTL ve D… Pet. Ürn. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şirketi 8.995.216,11-YTL teklif verdiği, ihale komisyonunca en avantajlı birinci teklifi veren A… İnşaat Nak. Mad. Tur. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şirketi + B… İnşaat Taah. ve Tic. Ltd. Şirketi ortak girişimine ihalenin yapılmasına ve ihale yetkilisinin onayına sunulmasına karar verildiği, ihale yetkilisince ise uygun rekabet şartlan ve ortamı sağlanmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, bunun üzerine davacı şirketlerin oluşturduğu ortak girişim tarafından idareye şikâyetbaşvurusu yapıldığı, başvurunun reddi üzerine davalı idareye itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu, davalı kurumca itirazen şikâyetdilekçesinin ve başvuruya konu ihale dosyasının incelenmesi sonucunda 4.12.2006 günlü, 2006/UY.Z-2776 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı ile 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin (c) bendi uyarınca itirazen şikâyetbaşvurusunun uygun bulunmadığına karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu açıktır. Olayda, ihalelerde idarelerin saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumluluğu ve söz konusu ihalede verilen tekliflerin tamamının yaklaşık maliyete ve birbirlerine yakın olduğu göz önüne alındığında, ihalenin iptaline ilişkin karara yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, Mahkememizin 13.06.2007 günlü ara kararıyla sözü edilen ihale işinin tekrar ihale edilip edilmediği, ihale edilmiş ise ihale kararına ilişkin bilgi ve belgenin idaresinden istenilmesi üzerine gönderilen bilgi ve belgelerden, söz konusu “…eksik kalan toprak işleri, sanat yapıları ve üst yapı işleri yapım işinin” 19.03.2007 tarihinde yeniden yapılan ve bu kez yaklaşık maliyeti 5.998.715,39-YTL olarak belirlenen ihalenin 3.227.724,00-YTL bedelle ihale edildiği anlaşılmıştır.
Konu : İhalesi yapılan ancak “Tesislerin işletilmesini idare tarafından daha ekonomik olarak gerçekleştirileceği” nedeniyle iptal edilen ihale nedeniyle idari işlem iptali gerekir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 16. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 24.03.2009
Karar Sayısı: E:2008/121, K:2009/373
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
Dava dosyasının incelenmesinden, 19.09.2007 tarihinde … Belediyeler Birliği'nce "Katı Atık Depo Alanı İşletmesi Hizmet Alım İşi" ihalesinin yapıldığı, ihaleye 4 isteklinin katıldığı, 21.09.2007 tarihinde ihale komisyon kararı ile ihalenin A… İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Üzerinde bırakıldığı, 24.09.2007 tarihinde ihale yetkilisince ihale kararının onaylandığı ve 24.09.2007 tarihli yazı ile 4734 sayılı Kanunun 41.maddesi çerçevesinde ihale kararının kesinleştiğinin isteklilere bildirildiği, daha sonra "fiyat teklifleri arasındaki tutarsızlıklar, ihale sonucuna yapılan şikayetler doğrultusunda, tesisin işletilmesinin ihale yoluyla değil … Belediyeler Birliğince daha ekonomik olarak yapılacağı" gerekçesiyle ihalenin 05.10.2007 tarihinde idarece iptal edildiği, söz konusu iptal kararı üzerine davacı firmanın idareye Ankara 24.Noterliği’nden 23.10.2007 tarih ve 24517 yevmiye no ile yaptığı itiraz başvurusunun idarenin 30.10.2007 tarih ve 308 sayılı yazısı ile "fiyat tekliflerinin birbirinden çok farklı fiyatlar olmasından dolayı tesisin işletilmesinin ihale yoluyla değil birlik tarafından çok daha ekonomik işletileceğinin hesaplandığı" gerekçesi ile reddedilmesi sonrasında idarenin Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyetbaşvurusunun 26.11.2007 gün ve 3805 sayılı kararı ile reddedilmesi üzerine söz konusu davalı idare işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdarelerce tesis edilen işlemlerin kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde değerlendirilip geri alınabileceği açık olup, somut olayda idarenin ihaleyi iptal hususundaki takdir yetkisini hizmet gerekleri ve kamu yararı ilkesine uygun bir şekilde kullandığı anlaşıldığından söz konusu davalı idare işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
ayrışık oy :
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalenin Karara Bağlanması ve Onaylanması" başlıklı 40.maddesinin 5, 6 ve 7.fıkralarında; İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır." hükümlerine yer verilmiştir.Yukarıda anılan hükümden de anlaşılacağı üzere ihale yetkilisinin ihaleyi onaylayıp onaylamama açısından takdir yetkisi bulunduğu açık bulunmakla birlikte bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmetin gerekleri ile sınırlıdır.
Olayda, … Bölgesi Belediyeler Birliği tarafından 19.09.2007 tarihinde yapılan “Katı Atık Deponi Alanı İşletmesi Hizmet Alım İşi" ihalesine ilişkin olarak yapılan ihaleye 4 isteklinin katıldığı, 21.09.2007 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin davacı şirket üzerinde bırakıldığı, 24.09.2007 tarihinde İhale Yetkilisince ihale kararının onaylandığı, 24.09.2007 tarihli yazılar ile 4734 sayılı Kanunun 41.maddesi çerçevesinde kesinleşen ihale kararının isteklilere bildirildiği, daha sonra "fiyat teklileri arasındaki tutarsızlıklar, ihale sonucuna yapılan şikayetler doğrultusunda; tesisin işletilmesinin ihale yoluyla değil … Belediyeler Birliğince daha ekonomik olarak yapılacağı" gerekçesiyle ihalenin 05.10.2007 tarihinde İdarece iptal edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı görülmekte ise de; ihale konusu işin idarece tespit edilen yaklaşık maliyetinin 1.037.880,00 YTL olarak tespit edildiği, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi sunan (başvuru sahibi) isteklinin teklifinin 578.880,00 YTL olduğu, bu teklif bedelinin ise (yaklaşık olarak yaklaşık maliyetin %55'ine karşılık geldiği) yaklaşık maliyetin yarısına tekabül ettiği dikkate alındığında; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sağlıklı bir fiyat yarışması sonucunda oluştuğu anlaşıldığından ihale öncesinde yapılan teknik ve mali hesaplamalar sonucu idarece tespit edilen yaklaşık maliyetin %55'i tutarı ile davacı şirket üzerinde kalan ihalenin daha ekonomik olarak …. Belediyeler Birliği'nce yapılacağı yönündeki gerekçe İdarenin istikrarı ve güvenilirliği ilkeleri ve kamu yararı ile hizmetin gerekleri açısından hukuka uygun bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından aksi yönde verilen çoğunluk kararına katılmıyorum.
Konu : İhale yetkilisinin, birinci en avantajlı teklif sahibi firmanın teklif etmiş olduğu bedelin hadd-i layık olmadığı ve söz konusu işin yeniden ihaleye çıkarılması gerektiği gerekçesiyle ihaleyi iptal etmesinin, kamu kaynaklarının verililiği açısından uygun değerlendirilmesi mümkün mü?
Karar Veren Mahkeme: Danıştay 13. Dairesi
Karar Tarihi: 06.06.2011
Karar Sayısı: E:2008/4481, K:2011/2692
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
… Başkanlığı tarafından 14.11.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Elmalı/Antalya Sayısal Halihazır Harita İşi” İhalesine ilişkin olarak;
Ş.-K. Ltd. Şti.’nin 16.02.2007 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusu hakkında alınan 22.03.2007 tarih ve 2007/UH.Z-1080 sayılı karar ile;“İdarenin 08.12.2006 olur tarihli ihalenin iptaline yönelik kararının iptaline” karar verilmiştir.
… Genel Müdürlüğü tarafından anılan Kurul Kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada Ankara 16. İdare Mahkemesi tarafından 31.12.2007 tarih ve E:2007/1403, K:2007/1720 sayılı karar ile; “Davanın reddine” karar verilmiştir.
Anılan Mahkeme kararına karşı davacı tarafından Danıştay 13. Dairesi’ne temyiz başvurunda bulunulmuş olup, Danıştay 13. Dairesi tarafından 06.06.2011 tarih ve E:2008/4481, K:2011/2692 sayılı karar ile;
“…. ihale yetkilisinin, ihale komisyonu kararları üzerine ihaleyi onaylamayıp iptal etme yetkisine sahip olduğu kuşkusuz olmakla birlikte, idarenin bu konudaki takdir yetkisini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanması, diğer bir deyişle, ihalenin onaylanıp onaylanmaması noktasında, makul ve meşru sebepleri dikkate alarak karar vermesi gerekmektedir. Kamu yararının ve hizmet gereklerinin somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediğinin denetimi ise yargı yerlerince yapılabilecektir. İhale işlemleri bakımından takdir yetkisinin denetiminde, 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesindeki temel ihale ilkelerinin gözetilmesi gerektiği gibi idare hukukuna hâkim olan hukukî güvenilirlik, idarî istikrar gibi ilkelerin de dikkate alınması zorunludur. Diğer yandan, kamu yararının gerçekleşmesi bakımından idare tarafından, daha önce yapılan ihalelerde oluşan teklif bedelleri, kırım oranları ve katılımcı sayısı gibi kriterlerin dikkate alınarak takdir yetkisinin kullanılmasında hukukî bir engel bulunmamaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; … Başkanlığınca 14.11.2006 tarihinde açık ihale usulüyle yapılan "Elmalı/Antalya Sayısal Halihazır Harita İşi" ihalesine sekiz isteklinin katıldığı, bu isteklilerin yedisinin tekliflerinin geçerli sayıldığı ve Ş.-K. Limited Şirketi'nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğunun belirlendiği, ancak 08.12.2006 tarih ve 52660 sayılı Genel Müdür Oluru ile birinci en avantajlı teklif sahibi firmanın teklif etmiş olduğu bedelin hadd-i layık olmadığı ve söz konusu işin yeniden ihaleye çıkarılması gerektiği gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği, ihalenin iptaline ilişkin işlemde teklif edilen bedelin hadd-i layık olmama nedenleri açıkça belirtilmemiş olmakla birlikte, ihaleyi yapan …. Genel Müdürlüğü’nce gerek dava dilekçesinde gerekse temyiz dilekçesinde benzer yörelere ilişkin yapılan sayısal halihazır harita işi ihalelerinde kırım oranlarının yaklaşık maliyete göre çok daha fazla olduğunun belirtildiği, buna rağmen Kamu İhale Kurulu'nun dava konusu işlemi ile, idarenin ihalenin iptaline yönelik gerekçesinin mevzuata uygun bulunmadığı belirtilerek, ihalenin iptaline ilişkin kararın iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; dava konusu ihalede yeterli sayıda katılım gerçekleşmiş ise de, idarenin, ihaledeki en avantajlı teklifin hadd-i layık olmadığı sonucuna, yaklaşık maliyete göre indirim oranlarını benzer ihalelerle kıyaslamak suretiyle vardığı ve takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerini gözeterek kullandığı anlaşıldığından, ihalenin iptaline yönelik idare işlemini iptal eden dava konusu Kamu İhale Kurulu kararının iptali gerekirken, davanın reddi yolunda hüküm kuran İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı” gerekçeleri ile “Ankara 16. İdare Mahkemesinin 31.12.2007 tarih ve E:2007/1403, K:2007/1720 sayılı kararının bozulmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine” karar verilmiştir.
Konu: Mevzuata aykırı ihale dokümanı ile yapılan ihale iptal edilmesi hakkında
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 25.01.2012
Karar Sayısı : E: 2011/178, K: 2011/146
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dosyanın incelenmesinden, … Devlet Hastanesi tarafından belli istekliler arasında ihale usulüyle 08.06.2006 tarihinde ön yeterlik. 12.07.2006 tarihinde yeterlik değerlendirmesi yapılan “Ameliyathaneler Tadilat ve Onarım İşi” ihalesine 9 İsteklinin katıldığı, geçerli 5 teklifin bulunduğu, ihalenin davacı şirket üzerinde bırakıldığı, iş deneyim belgesinin başkasına kullandırmayacağına dair taahhütname sunmadığı gerekçesiyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan Y… Yapı Ücret Tic. Ltd. Şti.’nin şikâyet başvurusunun reddi üzerine Kamu İhale Kurulu’na yaptığı itirazen şikâyetbaşvurusu neticesinde. Kamu İhale Kurulunca ön yeterlik aşamasında şikayetçi tarafından iş deneyim belgesinin; ve belgeyi başkasına kullandırmayacağına ilişkin taahhütnamenin sunulduğu ve ön yeterlik başvurusunda yeterli görüldüğü, idari şartnamenin 71 maddesinde anılan taahhütnamenin sunulması zorunluluğuna yer verilmekle birlikte ön yeterlik aşamasında istenilen iş deneyim belgesine ilişkin olarak idari şartnamede herhangi bir düzenleme yapılmadığından bu belgeye ilişkin taahhütnamenin de verilmesine gerek olmadığı, bu nedenle şikayetçinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, diğer yandan belli istekliler arasında ihale usulüyle ihale edilen ve ön yeterlik değerlendirme aşaması ilan tarihinden itibaren 7 gün olan ihale ilanının 31.05.2006 tarihinde yapılmasına karşın ihale yetkilisinin 07.06.2006 tarihinde yani Kanun’da ve Yönetmelik’te belirtilen süre geçtikten sonra ve ön yeterlik değerlendirme tarihinden bir gün önce ihale komisyonunun oluşturduğu tespit edildiğinden bu mevzuata aykırılığın ihalenin iptalini gerektirdiği gerekçesiyle ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptal edildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, ön yeterlik dokümanı ve İdari şartnamede İsteklilerden istenecek belgeler ve yeterlik kriterlerinin birbirine uygun şekilde belirtilmesi gerektiği halde ön yeterlik şartnamesinde iş deneyim belgesinin istenilmesine karşın idari şartnamede iş deneyim belgesine ilişkin olarak herhangi bir düzenleme yapılması hukuka aykırı olup, idari şartnamede istenildiği halde sunulmayan taahhütname nedeniyle şikâyetsahibinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir. Söz konusu hukuka aykırı şartname ile yapılan ihalede, ihale komisyonunun Kanun’da ve Yönetmelikte öngörülen süre geçtikten sonra oluşturulması da temel ihale ilkelerine aykırılık oluşturacağından düzeltici işlemle giderilemeyecek olan mevzuata aykırılıklar nedeniyle ihalenin iptal edilmesi yönündeki Kamu İhale Kurulu Kararı sonucu itibariyle hukuka uygun bulunmaktadır.
Konu : İdarece hazırlanan teklif birim fiyat hesap cetvelindeki düzenlemelerdeki hatalar ihale iptalini gerektirir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 9. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 28.10.2009
Karar Sayısı: E:2008/1153, K.2009/1955
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
… Müdürlüğünce 25.12.2007 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan “Konya – Meram Akşahan Göleti İnşaatı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak, K… Ltd. Şti. tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine, Kamu İhale Kurulunun 31.03.2008 tarih ve 2008/UY.Z-1462 sayılı Kararı ile, “itirazen şikâyet başvurusunun uygun bulunmadığına” karar verilmiştir.
Anılan Kurul Kararının yürütülmesinin durdurulması ve iptali istemiyle, K… Ltd. Şti. tarafından açılan davada, Ankara 9. İdare Mahkemesince verilen 28.10.2009 tarih ve E:2008/1153, K:2009/1955 sayılı kararda özetle;
“4734 sayılı Kanun'a göre yapılan ihalelere verilen tekliflerde yaklaşık maliyete göre asgari bir indirim oranı mevzuatta öngörülmediği, anılan Kanun'a istinaden yapılan ihalelerde yaklaşık maliye: gizli olduğundan, isteklilerin tekliflerini bu bedel üzerinden belirli bir kırım oranı ile değil, ihale dokümanı içeriğine göre kendi belirledikleri maliyet ve müteahhit karı toplamı ile oluşan fiyat olarak verdiklerinden, her ihalede oluşan en avantajlı teklifin yaklaşık maliyete oranının farklı olabileceği, dolayısıyla ihalelerde yaklaşık maliyete göre farklı tenzilatın olmasının kaçınılmaz olduğu, ayrıca ihale kararı verilirken ihalenin yaklaşık maliyeti ile bu İhaleye diğer istekliler tarafından verilen tekliflerin oluşturulduğu, ekonomik ve teknik koşullar dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği, ihale yetkilisi tarafından anılan gerekçe ile ihalenin iptal edilmesi işleminin mevzuata aykırı olduğu, ancak; idarece isteklilere dokümanı ekinde verilen teklif birim fiyat hesap cetvelinde; idarece nakliyelere ilişkin yaklaşık maliyet hesaplanırken; imalat miktarları, teklif fiyat ve nakliye mesafeleri (Miktar * Teklif birim fiyat/km * Mesafe= Tutar) ayrı ayrı çarpılması sonucunda toplam tutarın tespit edildiği, ancak ihaleye teklif sunan 14 adet isteklinin sözkonusu tablodaki hesaplamayı idareden farklı olarak (Miktar* Teklif birim fiyat/km = Tutar) şeklinde hesapladıkları, aksi halde düzeltilmiş teklifte isteklilerin teklifinin çok yüksek olduğu, idarenin belirlediği tutarla büyük farklılıklar oluştuğu anlaşılmaktadır.
İdarece söz konusu 14 adet isteklinin nakliyelere ilişkin teklif fiyatlarının toplam mesafe (km) ile çarpılmadığını, sunulan tekliflerde aritmetik hata oluştuğunu tespit ederek isteklilerin tekliflerinde düzeltme yapıldığı, isteklilere düzeltilen yeni teklifin kabul edilip edilmediğinin yazılı olarak sorulduğu, kabul edilmesi durumunda geçici teminat mektubu ve eki belgelerin tekrar idareye verilmesinin istenildiği, anılan isteklilerin idarece tespit edilen aritmetik hatadan oluşan yeni teklifleri kabul ettiklerini idareye bildirdikleri, ancak istekliler tarafından yeni oluşan tekliflere ilişkin geçici teminat ve diğer belgeleri sunmadıklarının anlaşılması üzerine idarece bu kez aritmetik hatadan oluşan fiyat artışından dolayı geçici teminat miktarı ile iş deneyim miktarı yeterli olmayan 13 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak geçerli teklif sahibi 6 isteklinin teklifleri ile aşırı düşük sınır değer hesabı yapıldığı görülmektedir.
Dolayısıyla; 14 adet isteklinin teklifinde aynı nedenle aritmetik hata oluşmasından anlaşıldığı üzere; idarece hazırlanan ve doküman ekinde isteklilere sunulan nakliyelere ait teklif birim fiyat hesap cetvelindeki düzenlemenin, istekliler tarafından açık ve net olarak anlaşılamadığı, ayrıca sunulan teklifin toplam mesafeye göre verilen bir fiyat olup olmadığının net olarak belirlenemediği tespit edilmiştir.
Zira söz konusu kalemler idarece yapılan düzeltmeler sonucunda ortaya çıkan fiyatların, aritmetik hata ile izah edilemeyecek düzeyde yüksek olduğu, bir çok isteklinin düzeltilmemiş tekliflerindeki nakliyelere ilişkin fiyatların idarece belirlenen nakliyelere ait yaklaşık maliyette öngörülen fiyatlardan yüksek olduğu görüldüğünden; ihalenin bu nedenle iptal edilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle dava konusu ihalenin, 4734 sayılı Kanun'un 40 ıncı maddesi uyarınca iptal edilmesinde ve bu nedenle davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Konu: İdare tarafından hazırlanan birim fiyat teklif cetvelindeki hatalar, (bayram ve tatil günleri yapılacak çalışma için işçilere ödenecek ücretin birim fiyat teklif mektubu eki cetvelinde gösterilmemesi) ihale işlemlerinin tümünün iptalini gerektiren bir husus mudur?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 17.10.2012
Karar Sayısı : E:2012/365 K: 2012/1316
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Uyuşmazlık konusu ihaleye ilişkin hazırlanan ve dava dosyasında bulunan İdari Şartname'nin "Resmi ve dini bayramlarla yılbaşı günleri çalıştırılacak yevmiye miktarlarının düzenlendiği 26.3.2. maddesinde vasıflı işçilerden kaloriferciler için toplam 22 yevmiye, aşçı için 12 yevmiye; vasıfsız işçilerden santralciler için toplam 24 yevmiye, temizlik işçileri için toplam 15 yevmiye, garsonlar için de toplam 24 yevmiye ödeneceği öngörülmüş; 26.3.5. maddesinde merkez işyerinde çalışacak 24 elemanın (4 sağlıkçı, 4 kaloriferci, 1 santralci, 1 sekreter, 4 garson, 10 temizlik işçisi), yüklenicinin kendi sağlayacağı servis aracı ile görev yerlerine götürülüp getirilmelerinin aylık 26 gün aynı olarak yüklenici tarafından karşılanacağı, sosyal sitede çalışacak 11 elemana (1 aşçı,4 kaloriferci, 2 garson, 2 santralci, 2 temizlik işçisi), aylık 26 gün olmak üzere brüt 2,23- YTL/gün yol bedelinin yüklenici tarafından nakdi olarak ödeneceği belirtilmiş; İdari Şartname' ye paralel olarak Muhtelif Hizmet İşleri Özel Şartnamesi'nin 2'nci maddesinde personelin çalışacağı yerler merkez işyeri ve sosyal site olarak iki gruba ayrılmış; "İş yerlerine göre çalıştırılacak personel sayısı ve aranan özelliklerin düzenlendiği 4'üncü maddesinde vasıflı işçilerden kalorifercilerin 8, sağlıkçıların 4, aşçının 1; vasıfsız işçilerden garsonların (işletme 4-sosyal site 2=) 6, temizlikçi-çaycıların 12 (6'sı bayan), sekreterin 1 (bayan), santralcilerin 3 (bayan) ve toplamda vasıflı işçilerin 13, vasıfsız işçilerin 22 kişiden (genel toplam: 35) ibaret olduğu belirtilmiş; 6.6. maddesinde ihale dönemine isabet eden resmi ve dini bayram günlerinde çalıştırılacak vasıflı işçilerden kaloriferciler için 22 yevmiye, aşçı için 12 yevmiye olmak üzere toplam 34 yevmiye; vasıfsız işçilerden santralciler için 24 yevmiye, temizlik işçileri için 15 yevmiye, garsonlar için 24 yevmiye olmak üzere toplam 63 yevmiye ödeneceği kurala bağlanmış; 10/c maddesinde ise merkez işyerinde elemanların yüklenicinin kendi sağlayacağı servis aracı ile görev yerlerine götürülüp getirileceği, sosyal sitede çalışacak II elemana (4 kaloriferci, 2 santralci, 1 aşçı, 2 garson, 2 temizlik işçisi) ise çalıştığı günlere karşılık olmak üzere brüt 2,23- YTL yol bedelinin yüklenici tarafından nakdi olarak ödeneceği ifade edilmiş; idare de anılan düzenlemeler doğrultusunda ihale konusu işe ait Yaklaşık Maliyet İcmali' nde bayram ve resmi tatil günleri işçilik maliyetini (yol ve yemek hariç) II kişi üzerinden hesaplamıştır.
İdari Şartname ve Muhtelif Hizmet İşleri Özel Şartnamesi'nin anılan düzenlemelerinin, idarenin Yaklaşık Maliyet İcmali ile birlikte değerlendirilmesinden; sosyal sitede çalıştırılacak 11 personelin yol giderinin her ay 26 gün üzerinden brüt 2,23- YTL/gün üzerinden; buna karşın merkez işyerinde çalıştırılacak personelin yol giderinin, (bu personel yüklenicinin kendi sağlayacağı servis aracı ile işyerine görülüp getirileceği için) her firmanın kendi maliyeti üzerinden hesaplanacağı; ayrıca sosyal sitede çalıştırılacak 11 personel için öngörülen bayram ve resmi tatil yevmiye ücretlerinin de işçilik maliyetinde hesaba katılacağı; bayram ve tatil günlerinde sosyal sitede çalıştırılacak bu 11 personel için diğer günlerde olduğu gibi yine 2,23- YTL günlük yol ücretinin yüklenici tarafından işçilere ödeneceği ve bunun da asgari işçilik maliyetinin hesabında dikkate alınacağı sonucuna ulaşılmaktadır.
Dava konusu ihalede; İdari Şartname ve Muhtelif Hizmet İşleri Özel Şartnamesi düzenlemeleri uyarınca personelin yol ücretleri, sosyal sitede çalışan (4 kaloriferci, 2 santralci, 1 aşçı, 2 garson ve 2 temizlik işçisi olmak üzere) 11 elemana, çalıştığı günler karşılığı brüt 2,23- YTL; merkez işyerlerinde çalışan diğer 24 personel için ise yüklenicinin kendi sağlayacağı servis aracı maliyeti üzerinden hesaplanması gerektiğinden; her firmanın sosyal sitede çalışacak personelin yol ücretini 2,23- YTL üzerinden, merkezde çalışacak personel için de yol giderini kendi maliyeti (kiralama, kendi aracı olma v.b. temin yolları) üzerinden hesaplaması ve bu suretle yol giderlerinde her firma için farklı değerlerde hesaplama yapılmasının doğal olduğu açıktır. Keza; İdari Şartname ve Muhtelif Hizmet İşleri Özel Şartnamesi'nde resmi ve dini bayram tatil günleri için işçilere ayrıca yol ücreti ödeneceği yolunda bir düzenleme bulunmadığından, resmi ve dini bayram yol giderinin de normal çalışma günlerinde olduğu gibi hesaplanacağı ve işçilik hesabının bu verilerle yapılacağı açık olduğundan, isteklilerin teklif fiyatlarını belirlemeleri ve sağlıklı teklif sunulması ile gerçekçi bir değerlendirme yapılması hususunda bir belirsizlik bulunmamaktadır.
Yine; yukarıda belirtildiği üzere, İdari Şartname ve Muhtelif Hizmet İşleri Özel Şartnamesi ile Yaklaşık Maliyet İcmali'nin birlikte incelenmesinden, kaloriferciler ve vasıfsız işçiler için yol bedelinde iki farklı düzenleme bulunmakla birlikte, kaloriferciler ve vasıfsız işçilerden yalnızca sosyal sitede çalışacak olanlar için bayram ve resmi tatil günleri için yevmiye ödenmesinin öngörüldüğü ve kaloriferciler için öngörülen 22 yevmiye ile vasıfsız işçiler (2 santralci, 2 garson ve 2 temizlik işçisi) için öngörülen toplam 63 yevmiyenin sosyal sitede çalışacak personel grubunun işçilik maliyetinde hesaplanacağı anlaşılmaktadır. Bu şekilde yapılması gereken hesaplamayı, idare ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan H… Ltd. Şti.'nin doğru yaptığı; ancak en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen ve ihale üzerinde bırakılan H…. Taşımacılık firmasının yanlış yaptığı görülmektedir. Gerçekten; dava dosyasında bulunan H…. Taşımacılık firmasının aşırı düşük teklif sorgulaması sonucu yaptığı ayrıntılı birim fiyat teklif açıklamasında, ihale dokümanına göre sadece sosyal sitede çalıştırılacak personel için bayram-tatil yevmiye ücreti ödenmesi öngörüldüğü halde merkez işyerinde görev yapacak 16 adet vasıfsız işçi için 24 yevmiye bayram-tatil izin ücreti hesaplaması yapıldığı gibi, yine ihale dokümanına göre sosyal sitede görev yapacak 6 adet vasıfsız işçi (2 santralci, 2 garson, 2 temizlik işçisi) için toplam 63 yevmiye ödenmesi öngörüldüğü halde ihale üzerinde bırakılan firma tarafından sosyal sitede çalıştırılacak 6 adet vasıfsız işçi için bayram-tatil işçilik maliyeti 15 yevmiye üzerinden hesaplanmıştır.
Bu durumda; davalı idare tarafından kaloriferciler ve vasıfsız işçiler açısından yol bedelinde iki farklı düzenleme bulunduğundan hareketle, hangi gruptan bayram ve tatil izin ücretinin hesaplanacağının idari ve teknik şartnamedeki düzenlemelerden anlaşılamadığı ve ihale dokümanındaki düzenlemelerin isteklilerin teklif fiyatını belirlemelerini engelleyecek şekilde belirsizlik taşıdığı, bu nedenle sağlıklı teklif sunulması ve tekliflerin gerçekçi şekilde değerlendirilmesi imkânının bulunmadığından bahisle ihale işlemlerinin tümünün ve ihale kararının iptaline karar verilmiş ise de; İdari Şartname ve Muhtelif Hizmet İşleri Özel Şartnamesi'nde yer alan düzenlemeler ile Yaklaşık Maliyet İcmali'nin birlikte incelenmesinden, kaloriferciler ve vasıfsız işçiler için yol bedelinde iki farklı düzenleme bulunmakla birlikte, kaloriferciler ve vasıfsız işçilerden yalnızca sosyal sitede çalışacak olanlar için bayram ve resmi tatil günleri için yevmiye ödenmesinin öngörüldüğü ve kaloriferciler için öngörülen 22 yevmiye ile vasıfsız işçiler (2 santralci, 2 garson ve 2 temizlik işçisi) için öngörülen toplam 63 yevmiyenin sadece sosyal sitede çalışacak personel grubunun işçilik maliyetinde hesaplanacağı anlaşılmakla, ihale dokümanındaki düzenlemelerin isteklilerin teklif fiyatını belirlemelerini engelleyecek şekilde belirsizlik taşıdığından ve bu nedenle sağlıklı teklif sunulması ve tekliflerin gerçekçi şekilde değerlendirilmesi imkânının bulunmadığından bahsedilemeyeceğinden, bu husus gözetilerek ihale kararının iptali ile yetinilerek tekliflerin yeniden değerlendirilmesinin düzeltici işlem olarak belirlenmesine karar verilmesi gerekirken, ihale işlemlerinin tümünün iptali yolunda karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Diğer taraftan; Kamu İhale Genel Tebliği'nin VIIIIM-2 maddesinde birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde bulunması gereken hususlar sayılmış olup; bayram ve tatil günleri yapılacak çalışma için işçilere ödenecek ücretin ayrı bir iş kalemi olarak belirtileceği yolunda bir düzenlemeye yer verilmemiş olması ile dava dosyasında bulunan Yaklaşık Maliyet İcmali'nde idarenin bayram ve resmi tatil günlerine ait işçilik maliyetini (yol ve yemek hariç) sosyal sitede çalıştırılacak 11 kişi üzerinden hesaplamış bulunması karşısında, bayram ve tatil günleri yapılacak çalışma için işçilere ödenecek ücretin birim fiyat teklif mektubu eki cetvelinde gösterilmemesinin ihale işlemlerinin tümünün iptalini gerektiren bir husus olarak değerlendirilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Konu: İhale dokümanı, (fiyat farkı ve maliyeti oluşturan unsurlar)ile ilgili hususlar ve teklif vermeye engel hususlar içerdiğinde ihale iptal edilmeli midir?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 16.04.2012
Karar Sayısı : E:2011/210, K: 2012/553
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirketin …Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 12.11.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "… Büyükşehir Belediyesine Ait Muhtelif Yerlerdeki Binaların İç Temizlik Hizmetleri ve Toplu Taşıma Araçları İç/Dış Yıkama Hizmet Alımı" ihalesine katıldığı ve verdiği 5.873.356,20 TL teklifiyle ihalenin üzerinde bırakıldığı; T… Ltd. Sti, tarafından, söz konusu ihaleye ait şartname ve eklerinde ihaleye teklif vermeyi zorlaştıracak ve tereddüt yaratacak unsurlar bulunduğu nedeniyle 08.11.2010 tarihinde şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu; bu başvurunun ihale makamı idarenin 12.11.2010 tarihli yazısıyla reddedildiği; anılan şirketin 25.11.2010 tarihli dilekçeyle bu kez itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunduğu; itirazen şikâyetbaşvurusunun Kamu İhale Kurulunun 21.12.2010 tarihli ve 20ıo/UH.III-3891 sayılı kararıyla ihalenin iptaline karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bakılan davada davalı idarece, idari şartnamenin "Fiyat farkı" başlıklı 47 inci maddesinde yer alan düzenlemenin bu hususa ilişkin olarak yürürlükte bulunan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8 inci maddesine aykırılık teşkil ettiği; çalıştırılacak araç ile ilgili olarak teklif vermeye esas ihale dokümanı içerisinde yer alan birim fiyat teklif mektubu eki birim fiyat teklif cetvelinde aylık 26 gün çalıştırılmasının öngörüldüğü, ancak, idari şartnamenin 25 inci maddesinde atıfta bulunulan teknik şartnamenin 11 inci maddesinde aylık 30 gün düzenlemesine yer verildiği, birim fiyat teklif cetvelinde çalıştırılacak aracın fiyatının da belirlendiği sabit maliyetli ayrı bir iş kalemi olarak düzenlendiği ve isteklilerin de bu birim fiyat teklif cetvelini kullanmak suretiyle teklif verdiği tespitlerine ulaşıldığı görülmektedir.
Bakılan olayda, T… Ltd. Sti.nin ihale makamına yaptığı başvurusu idarece eksiklikleri nedeniyle reddedilmiş olup; başvuru sahibinin eksiklikleri gidererek idareye başvurması zorunluluğu bulunmadığından ve davalı idarenin başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyetüzerine aldığı kararda belirlenen hususları göz önünde bulundurarak inceleme yetkisi bulunduğundan, davacının itirazen şikayette bulunan T… Sti nin ihale makamına yaptığı başvurusunun eksiklikler nedeniyle reddinden sonra süresi içinde mevcut eksikliklerin giderilmesi yerine bu karara karşı yapılan itirazen şikâyetyoluyla davalı idareye başvurmasının usul ve yasaya aykırı olduğu yönündeki iddiasına itibar edilmemiştir.
Bu duruma göre, ihaleye ait idari şartnamenin fiyat farkına ilişkin maddesinin, fiyat farkına ilişkin Esasların 8.maddesinin ihale ilanı ve tarihinde yürürlükte bulunan hükmüne aykırı olduğu; çalıştırılacak araçla ilgili olarak birim fiyat teklif cetvelinde çalıştırılması öngörülen süre ile teknik şartnamede belirtilen çalısına süresinin birbiriyle uyumsuz olduğu; birim fiyat teklif almak suretiyle yapılan ihalede niteliği itibariyle ihale edilebilecek bir maliyet kalemi olan çalıştırılacak araç ile ilgili idari şartnamede ve birim fiyat teklif cetvelinde sabit bir maliyet kalemi olarak yer verildiği; tüm bu hususların isteklilerin teklif vermesini engelleyecek nitelikte olduğu ve rekabet, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından, Kamu İhale Kumlunun ihalenin iptaline ilişkin 21.12.2010 tarihli 2010/UH.lII-3891 sayılı kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 27.01.2012
Karar Sayısı : E: 2008/14238, K: 2012/195
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dosyanın incelenmesinden, …Genel Müdürlüğü tarafından 04.02.2008 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan '·10 Ay Süreliğine 35 Kişi ile Muhtelif Hizmet Alım İşi" ihalesine 13 isteklinin katığı, ihalenin en avantajlı teklif veren H… Taşımacılık isimli firma üzerinde kaldığı, ihaleye katılan isteklilerden S… Ltd. Şti. tarafından; aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan ihale kararı alındığı" ihale üzerinde bırakılan firma ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi firmanın teklifinin belgelendirilmiş olsa da personelin taşınma ve giyim maliyetini karşılamasının mümkün olmadığı iddialarıyla yaptığı şikâyetbaşvurusunun reddi üzerine Kamu İhale Kurulu'na yaptığı itirazen şikâyetbaşvurusu sonucunda dava konusu Kurul kararıyla; ihaleye ilişkin idari ve teknik şartnamede sosyal tesiste çalışacak olan vasıflı ve vasıfsız işçiler için nakdi, merkezde çalışacak işçiler için ayni yol giden ödenmesinin öngörülmüş, 8 kaloriferci için toplam 22 yevmiye resmi ve dini bayram ücreti ödeneceği öngörülmüş olup kaloriferciler için yol bedelinde farklı 2 düzenleme bulunduğundan hangi gruptan 22 yevmiyenin hesaplanacağı idari ve teknik şartnamedeki düzenlemelerden anlaşılamadığı, bu hesaplamanın ihaleyi yapan idare, en avantajlı teklif sahibi ve ikinci en avantajlı teklif sahibi tarafından farklı yapıldığı yine vasıfsız işçilerden 6 tanesinin sosyal tesiste, kalan 16 vasıfsız işçinin ise merkezde çalışacağının öngörüldüğü vasıfsız işçiler için 63 yevmiye bayram ve resmi tatil ücreti verilmesinin kararlaştırıldı, ancak bu işçilerden hangileri için bayram ve resmi tatil ücreti ödeneceğine ilişkin bir düzenleme yapılmadığından, bu verilerle sağlıklı bir işçilik hesabı yapılmadığı mümkün görülmediği, idare tarafından teklif mektubu eki cetvelde, bayram ve tatil günleri yapılacak çalışma için işçilere ödenecek ücretin ayrı bir iş kalemi olarak belirtilmesi gerekirken belirtilmedi, bunun da işin yürütülmesi sırasında belirsizliğe neden olabileceğinden ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere idarelerce hazırlanan ihale dokümanının açık, net ve anlaşılır nitelikte olması, istekliler için tekliflerini hazırlarken herhangi bir belirsizlik içermemesi gerekmektedir.
Bu durumda, şartnamede merkezde ve sosyal sitede çalışacak işçilerin yol bedellerinin farklı düzenlendiği göz önüne alındığında, resmi ve dini bayramlarla yılbaşı günlerinde çalışacak işçilerin, işçilik maliyetinin tereddüde yer vermeyecek şekilde hesaplanmasına imkân bulunmadığı, dolayısıyla ihale dokümanındaki düzenlemelerin, isteklilerin teklif fiyatını belirlemelerini engelleyecek şekilde belirsizlik taşıdığı gerekçesiyle ihalenin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Konu : Mücerret iddiadan öteye gitmeyen fesat olgusuna dayanılarak ihalenin feshine karar verilebilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Yargıtay Ceza Genel Kurulu
Karar Tarihi: 28.11.2005
Karar Sayısı: E: 2005/20133, K: 2005/23311
Olay Özeti Karar ve Sonuç:
İhale anında ihaleyi engeller biçimde bir olay olmadığı halde, icra mahkemesince fesat olgusuna dayanılarak ihalenin feshine karar verilmiştir. Dinlenen tanık beyanları mücerret iddiadan öteye gitmemiş, bu iddiayı doğrular biçimde fesat varlığını somut bir olayla örtüşmemiştir.
Mahkemece mücerret iddiadan öteye gitmeyen fesat olgusuna dayanılarak ihalenin feshine karar verilmesi bu nedenle doğru görülmediği gibi tüm paydaşlar davaya dahil edilerek taraf teşkili tamamlanmadan işin esasına girilmemesi de yerinde değildir.
Konu : Uyuşmazlık konusu ihalede yeterli ödeneğin bulunduğu, sürekli değişiklik gösterebilecek olan ihale ilân - ihale tarihi arasındaki borç-alacak yapı meydana gelen değişiklikler veya nakit akışındaki farklılıklar ileri sürülerek ihalenin iptal edilmesi mümkün müdür?
Karar Veren Mahkeme: Danıştay 13. Daire
Karar Tarihi: 13.09.2011
Karar Sayısı : E: 2008/678, K: 2011/3674
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava, 20.09.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "Eski Hastane Binasının Deprem Güçlendirme, Tadilat ve Çevre Tanzimi İşleri" ihalesinin ihale yetkilisince iptali üzerine yapılan itirazen şikâyet başvurusunun uygun bulunmadığına ilişkin olarak alınan 11.12.2006 tarih ve 2006/UY.Z-3141 sayılı Kamu İhale Kurulu işleminin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi'nce, ihaleye beş isteklinin katıldığı, yaklaşık maliyeti 7.980.282,26 TL olan ihalede, 6.630.021,11 TL teklif veren davacı şirkete ihalenin bırakıldığı, ancak 26.09.2006 tarihinde ihale yetkilisi tarafından ihalenin iptal edildiği, Kamu İhale Kurulu'nca da itirazen şikâyet başvurusunun uygun bulunmadığının anlaşıldığı, olayda ihale ilan tarihi olan 28.08.2006 tarihi itibariyle ihaleyi yapan idarenin alacak ve borç dengesinin ihalenin bedelini karşılamaya yettiği, ancak dosyada bulunan saymanlık yazısında da belirtildiği üzere ihalenin yapıldığı tarih olan 20.09.2006 tarihi itibariyle alacakların tahsil edilemediği gibi borçların da arttığı ve alacak-borç dengesinin bozulduğu, bu durum itibariyle ihalenin bedelinin karşılanamayacağı, ihaleyi yapan idarenin hastane olması ve maddi imkânlarının öncelikle hastanenin aslî giderlerinin karşılanması amacıyla kullanılmasının gerektiği ve bu ihale tarihinden sonra güçlendirme faaliyetleri için bir ihale yapılmadığı, bu ihtiyaçların kısmen de olsa idare tarafından kendi imkânlarıyla karşılandığı göz önüne alındığında, idarenin mali sıkıntıya düştüğü, ihale bedelinin ödenmesinin hastanenin işleyişinde aksaklıklara yol açabileceğinin anlaşıldığı, bu nedenle ihalenin iptal edilmesi üzerine yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
İhale tarihinde yürürlükte bulunan haliyle 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinde idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları belirtilmiş, maddenin 5. fıkrasında ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamayacağı öngörülmüş, Kanun'un 62. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, yatırım projelerinin planlanan sürede tamamlanarak ekonomiye kazandırabilmesi amacıyla, birden fazla yılı kapsayan işlerde ihaleye çıkılabilmesi için, işin süresine uygun olarak yıllar itibariyle ödeneğin bütçelerinde bulunmasını sağlamak üzere programlamanın yapılmış olmasının zorunlu olduğu, ilk yıl için öngörülen ödeneğin proje maliyetinin %10'undan az olamayacağı ve başlangıçta daha sonraki yıllar için programlanmış olan ödenek dilimlerinin sonraki yıllarda azarlamayacağı belirtilmiştir. Kanun'un 40. maddesinin 1. fıkrasında da, 37. ve 38. maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılacağı, aynı maddenin 5. fıkrasında, ihale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanlarının, teklif edilen bedellerin, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığının, ihale yapılmamış ise, nedenlerinin belirtileceği hükme bağlanmış, 6. fıkrasında ihale yetkilisinin karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği, 7. fıkrasında ise, ihalenin, kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılacağı belirtilmiştir.
İhale komisyonu kararlarının ihale yetkilisince onaylanması aşamasında kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda takdir yetkisinin kullanılması gerektiği açıktır. İdarece takdir yetkisi kullanılırken hukuken geçerli seçenekler arasından uygun olanın tercih edilmesi veya işlemin yapılıp yapılmaması noktasında makul ve meşru sebepler dikkate alınarak karar verilmesi gerekmektedir. Kamu yararının ve hizmet gereklerinin somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediğinin denetimi ise yargı yerlerince yapılabilecektir. İhale işlemleri bakımından takdir yetkisinin denetiminde, 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesindeki temel ihale ilkelerinin gözetilmesi gerektiği gibi idare hukukuna hakim olan hukukî güvenilirlik, idari istikrar gibi ilkelerin de dikkate alınması gerekmektedir.
Bu bağlamda, idareler ihaleye çıkma kararını almadan önce yapılacak işe ilişkin olarak yeterli ödeneğin alınmasını sağlamalıdırlar. İhale süreci devam ederken idare bütçesinde meydana gelebilecek değişimlerden etkilenmemek amacıyla ayrılan ödenek, yaklaşık maliyet dikkate alınarak ayrılmalıdır. Yeterli ödeneği bulunan bir işin ihalesinde idarenin alacak-borç dengesine yönelik değişimlerin ise ihalenin iptali için geçerli sebep oluşturmaması gerekir. Aksi halde idari istikrar ilkesine aykırılık oluşacağı gibi, kamu hizmetinin yürütümünde de aksaklıklar ortaya çıkması riski doğar.
Dosyanın incelenmesinden, 20.09.2006 tarihinde açık ihale usulü ile davaya konu ihalenin yapıldığı, ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, ihalenin davacı üzerinde kaldığı, ancak ihale yetkilisinin 26.09.2006 tarihli işlemiyle "Hastanemizin 15.000.000,00 TL alacağı mevcuttur. Şu ana kadar kamu alacaklarının yeteri kadar tahsil edilememiş olması ve bu tarih itibariyle borçlu durumda olmamız nedeniyle, hastanemizin ihtiyaç ve işlevleri göz önünde bulundurulduğunda söz konusu ihalede, ihale süresi içerisinde ödeme sıkıntısı çekileceğinden ve hastanemizin mali sıkıntıya düşeceği öngörüldüğünden ihalenin iptal edilmesi uygun görülmüştür" gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği, davacı şirket tarafından yapılan şikâyet başvurusunun reddi üzerine itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kamu İhale Kurumu'nun dava konusu işlemiyle, ihalenin iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığından itirazen şikâyet başvurusunun uygun bulunmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, yaklaşık maliyeti 7.980.282,26 TL olan ihalede yeterli ödeneğin bulunduğu, mevcut ödeneğin ihalede verilen teklifleri karşıladığı, beş istekli tarafından verilen tekliflerin tamamının yaklaşık maliyetin altında kaldığı, rekabetin oluştuğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 5. maddesindeki durumlara aykırı bir hususun tespit edilmediği dikkate alındığında, ihalenin iptal edilebilme şartları arasında yer almayan ve sürekli değişiklik gösterebilecek olan ihale ilân tarihi ile ihale tarihi arasındaki borç-alacak yapısında meydana gelen değişiklikler veya nakit akışındaki farklılıklar ileri sürülerek ihalenin iptal edilmesinde ve itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi gereğince Ankara 15. İdare Mahkemesi'nin 29.11.2007 tarih ve E:2007/1329, K:2007/1681 sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme'ye gönderilmesine, 13.09.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Konu: Şikâyet sonucu değil de idarenin kendi inisiyatifiyle yaptığı ihale iptali itirazen şikâyetkonusu yapılabilir mi?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 30.04.2012
Karar Sayısı : E: 2011/2350, K: 2012/551
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dava dosyasının incelenmesinden; … Hastanesi Baştabipliği tarafından 12.10.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "… Hizmeti Alım İşi" ihalesinin idarece yaklaşık maliyetin hesaplanmasında yapılan hata nedeniyle iptal edildiği, bu iptal kararının 20.10.2011 tarihinde davacı tarafından öğrenildiği, bu karara karşı 24.10.2011 tarihinde idareye şikâyetbaşvurusunda bulunduğu, idarenin şikâyetbaşvurusu üzerine aldığı kararın 27.10.2011 tarihinde davacı şirkete bildirilmesi üzerine, bu karara karşı 31.10.2011 tarihinde davalı idare kayıtlarına giren dilekçe ile itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunduğu, bu başvurusunun dava konusu işlemle süre yönünden reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır. Yukarıda yer verilen 4734 sayılı Kanunun 56. maddesinden anlaşılacağı üzere, ihalenin iptaline dair idare işlemlerinden yalnızca şikâyetve itirazen şikâyetbaşvurusu nedeniyle alınan kararların doğrudan itirazen şikâyetbaşvurusuna konu edilebilmektedir. Dolayısıyla şikâyetveya itirazen şikâyetbaşvurusu sonucu alınmayan ihalenin iptali kararlarına karşı ise herhangi bir idari başvuru yolu bulunmamaktadır.
Dava konusu olayda; T… Ltd. Şti. tarafından, ihalenin yapıldığı 12.10.2011 tarihinden önce 06.10.2011 tarihinde idare kayıtlarına giren dilekçe ile söz konusu ihalenin Teknik ve İdari Şartnamesine yönelik şikâyetbaşvurusunda bulunulduğu ve bu başvurunun 06.10.2011 günlü işlemle reddedildiği görülmüş olup, bu haliyle ihalenin, öncesinde yapılan şikâyetbaşvurusu sonucu iptal edilmediğinden, bu iptal kararının itirazen şikâyetbaşvurusuna konu edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; yukarıda yer verilen mevzuat hükmü ve yapılan açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, davacının itirazen şikâyetbaşvurusunun süre yönünden reddine ilişkin dava konusu işlemde bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Konu: Teklif zarfı açılmadan iade edilen istekli nedeniyle iptal edilen ihalenin, mahkeme kararıyla yeniden canlandırılacak devam edilmesi mümkün müdür?
Karar Veren Mahkeme: Ankara14. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 22.11.2012
Karar Sayısı : E: 20121/1367, K: 2012/1494
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
29.09.2004 tarihinde yapılan ve davacının da katılmış olduğu ihalede başka bir istekli tarafından sunulmuş olan teklif zarfının açılmadan iade edilmesi nedeniyle Kamu ihale Kurulu tarafından ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptal edilmesi, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada Ankara 5. İdare Mahkemesi'nin 05.11.2008 tarih ve E:2008/1586, K:200812 1 03 sayılı kararıyla bu ihaleye ait ihale işlemleri ile ihale kararının iptaline ilişkin Kurul kararının hukuka uygun olduğuna karar verilmesi ve bu kararın kesinleşmiş olması hususu göz önüne alındığında, 29.09.2004 tarihinde yapılan ihaleye ait ihale işlemlerinin ve ihale kararının Kurul tarafından iptal edilmesinden sonra ihaleyi yapan idare tarafından aynı işe ilişkin olarak yeni bir ihale yapılmasında hukuka aykırılık bulunmadığından, davacının 29.09.2004 tarihli ihalede değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğundan bu ihalenin tekrar canlandırılmak suretiyle davacının ihaleye alınarak ihale işlemlerine devam edilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Konu: Teknik şartname yetersizliği nedeniyle ihale iptal edilmeli midir?
Karar Veren Mahkeme: Ankara 7. İdare Mahkemesi
Karar Tarihi: 30.12.2011
Karar Sayısı : E: 2011/119, K: 2011/2108
Olay Özeti Karar ve Sonuç :
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin, …. Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı'nın 09/08/2010 tarihli ve 2010/85254 ihale kayıt numaralı masa üstü bilgisayar alım ihalesine katıldığı, söz konusu ihalenin üzerinde kaldığı, ihaleye katılan İ… Ltd.Şti.'nin 06/09/2010 tarihinde ihaleyi yapan idareye şikâyetbaşvurusu yaptığı, idarenin 15/09/2010 tarihli yazısı ile başvurunun reddi üzerine 27/0912010 tarihinde itirazen şikâyetbaşvurusunda bulunduğu; başvuru dilekçesinde, itirazen şikâyetyoluna başvuran şirketin 4 hususa ilişkin iddiayı ileri sürdüğü, bu iddiaların 3 'ünün Kamu İhale Kurulu tarafından yerinde görülmediği, "Ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olarak belirlenen isteklilerin beyan ettikleri chipsetin (bilgisayar anakartına ait bir bileşen) , (Intel G41) teknik şartnamenin 4.9 ve 4.10 uncu maddelerinde yer alan şartları karşılamadığı" iddiasının ise yerinde bulunduğu; ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğundan, ihale üzerinde bırakılan istekli S… Bilişim Tek. San. ve Tic. A.Ş. (davacı şirket) ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi D… Bilg. Sis. Tic. ve San. A.Ş. 'ne ait tekliflerin değerlendirme dışı bırakılarak bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilebileceğinden, 4734 sayılı Kanunun 54.üncü maddesinin Onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeItici işlem belirlenmesine karar verildiği ve bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. İhale konusu teknik şartnamenin, zeyilname ile değiştirilen 4.9. maddesinde; "Teklif edilecek masaüstü bilgisayarda en az 2 GB (2XI024 MB) DDR3 bellek olacak ve bellek hızı en az 1066 Mhz olacaktır. Belleklerin işlemci ile uyumlu olduğuna dair işlemci üreticisinden; veya belleklerin bilgisayar ile uyumlu olduğuna dair bilgisayar üreticisinden alınacak onaylı belge veya teklif veren firma onaylı internet çıktısı ile belgelendirilecektir." düzenlemesine, 4.10. maddesinde ise; "Teklif edilecek masaüstü bilgisayarın anakartının bellek kapasitesi en az 8 GB'a çıkabilecek ve ana kart üzerinde en az 4 DIMM yuvası bulunacaktır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Bakılan olayda; itiraz en şikâyetdilekçesinde yer alan hususlara ilişkin olarak davalı idarece 11/10/2010 tarihinde akademik bir kuruluştan teknik görüş istendiği, Prof. Dr. H. Selçuk G…. tarafından hazırlanan teknik görüşte; "Sonuç olarak ihale üzerinde kalan firmanın teklifi şartnamenin tartışmaya neden olan 4.9. maddesini hem anakart hem de chipset yönünden sağlamaktadır. 4.10. maddesinde ise sadece kart üzerindeki bellek kapasitesinin en az 8 GB' a çıkabilmesi ve kart üzerinde 4 DIMM yuvası bulunması istenmektedir. Bu iki şart anakart bakımından sağlanmaktadır. 4.10. maddesi chipset yönünden incelendiğinde ise bellek kapasitesinin 8 GB' a kadar desteklendiği anlaşılmaktadır. INTEL G41 chipsetinin 2 kanallı olduğu ve kanal başına 1DIMM desteklediği katalog bilgilerinden anlaşılmaktadır. İNTEL G41 'de 2 adet DIMM standart olarak desteklenmektedir. Ancak bu chipset desteği 4.10' da açıkça yer almamıştır. Sonuç olarak ihale üzerinde kalan firma şartnamenin 4.9. ve 4.10. maddelerini sağlamaktadır." ifadelerine yer verildiği görülmektedir.
Dava konusu ihale öncesinde, ihale üzerinde bırakılan ve görülmekte olan davada davalı idare yanında müdahil olarak katılan İ…Ltd. Sti. tarafından, ihaleyi yapan idareye, "teklif edilecek bilgisayarların işlemci, bellek, chipset, HDD, ODD gibi bileşenleri üreticisinin tanımlamış olduğu değerler dışında çalıştırılabilir mi?" sorusunun yöneltildiği, idarece bu soruya, "teklif edilecek bilgisayarların tüm bileşenleri üreticisinin tanımlamış olduğu standartlarda çalıştırılacaktır" cevabının verildiği; burada "üretici" kavramından anlaşılması gerekenin nihai üretici mi yoksa bileşenlerin ilk üreticisi mi olduğunun net olarak anlaşılamadığı, çok çeşitli bileşenlerden oluşturularak nihai üretici tarafından bütün haline getirilen ürünlerde bu hususun önemli olduğu, teknik şartnamede isteklilerden chipsete ilişkin belge talep edildiği, anakarta ilişkin belge talep edilmediği, öte yandan, teknik şartnamenin 4.9. ve 4.10. maddelerinde belirtilen hususların aynı anda ve birlikte sağlanıp sağlanmaması hususunun açık ve net olarak anlaşılamadığı, davalı idare tarafından yaptırılan bilirkişi incelemesinde de, bilirkişinin chipset desteğinin 4.10. maddede açıkça yer almadığını belirterek sonuca vardığı, dava konusu ihaleye katılan firmaların teklifinin değerlendirilmesinde ortaya çıkan esas uyuşmazlığın da teknik şartnamedeki bu belirsizlikten kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; yukarıda belirtilen Kanuna göre ihale konusu malın her türlü özelliğinin teknik şartnamede belirtilmesinin esas olduğu, ancak dava konusu ihalede tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin işlemlerin dayanağı olan teknik şartnamenin belirsiz olduğu anlaşıldığından, bu nedenle ihalenin iptal edilmesi gerekirken, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ve düzeltici işlem belirlenmesi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder